Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για το μαγείρεμα

Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιοι απλοί κανόνες και συμβουλές ώστε να αγοράζουμε και να καταναλώνουμε ασφαλή τρόφιμα.   Ασφάλεια τροφίμων κατά την αγορά Οι καταναλωτές ενδείκνυται να:  

• αγοράζουν κονσέρβες  και  δοχεία  χωρίς  εμφανή  ελαττώματα,  όπως  ραγίσματα, οξειδώσεις, κτυπήματα

 

• ελέγχουν τα αυγά ανοίγοντας την χάρτινη συσκευασία για να διαπιστώσουν αν υπάρχουν σπασμένα ή ραγισμένα αυγά

 

• τοποθετούν τα νωπά κρέατα, πουλερικά και ιχθυηρά σε πλαστικές σακούλες ή χαρτί περιτυλίγματος μόνο εφόσον βεβαιωθούν ότι είναι απαλλαγμένα από τον οπό

 

• αγοράζουν τελευταία τα τρόφιμα που απαιτούν διατήρηση υπό ψύξη, όπως το γάλα

 

• αγοράζουν τα  εν  θερμώ  τρόφιμα  τελευταία  ώστε  να  μην  κυρώσουν  μέχρι  να φθάσουν σπίτι.

  Ασφάλεια τροφίμων στο σπίτι   Οι καταναλωτές ενδείκνυται να:  

• επιστρέφουν γρήγορα στο σπίτι μετά τα ψώνια και να τοποθετούν τα τρόφιμα στο ψυγείο ή στην κατάψυξη (για όσα χρειάζεται)

 

• διατηρούν καθαρή την κουζίνα του σπιτιού

 

• καθαρίζουν τα χέρια με ζεστό νερό και σαπούνι πριν τον χειρισμό τροφίμων

 

• εξυγιαίνουν τα σκεύη πριν και μετά από την επαφή με τρόφιμα

 

• χρησιμοποιούν σανίδες κοπής από Teflon αντί για ξύλο

 

• πλένουν τα φρούτα και τα λαχανικά με άφθονο πόσιμο νερό

 

• διαχωρίζουν τα νωπά κρέατα, πουλερικά και ιχθυηρά από τα υπόλοιπα τρόφιμα

 

• χρησιμοποιούν για   το   καθάρισμα  χάρτινες  πετσέτες  μιας   χρήσης  αντί   για υφασμάτινες

 

• πλένουν τις υφασμάτινες πετσέτες μετά το καθάρισμα επιφανειών όπου υπήρχαν υπολείμματα τροφίμων, όπως οπός

 

• ξεπαγώνουν τα τρόφιμα στο ψυγείο 1-2 ημέρες πριν το μαγείρεμα ή εναλλακτικά σε φούρνους μικροκυμάτων εφόσον πρόκειται να μαγειρευτούν άμεσα

 

• μαγειρεύουν επαρκώς τα τρόφιμα.  Συγκεκριμένα, μετά  το  μαγείρεμα το  κρέας πρέπει να  έχει  καστανό χρώμα στο  εσωτερικό, από  το  κοτόπουλο να  εκρέουν άχρωμα υγρά και όχι ροζ χρώματος, τα ιχθυηρά να είναι μαλακά και τα αυγά συμπαγή

 

• τοποθετούν τα τρόφιμα που περισσεύουν μετά από κάθε γεύμα σε ρηχούς περιέκτες και τα διατηρούν στο ψυγείο

• καταναλώνουν τα τρόφιμα που περισσεύουν σε μικρό χρονικό διάστημα

• απορρίπτουν τρόφιμα που φαίνονται ύποπτα για αλλοίωση χωρίς να τα δοκιμάζουν.

  Τα μέτρα που μπορούν να εφαρμόσουν οι καταναλωτές ανά σημείο ελέγχου για να διασφαλίσουν    τον    ασφαλή    χειρισμό   των    τροφίμων   στην    οικιακή    κουζίνα περιλαμβάνουν:  

1. Εφαρμογή των πρακτικών για την ασφάλεια των τροφίμων κατά την αγορά, όπως περιγράφηκαν.

 

2. Επανασυσκευασία των  νωπών  κρεάτων,  πουλερικών  και  ιχθυηρών  και άμεση τοποθέτηση στο ψυγείο. Η χρήση κατάλληλων περιεκτών εμποδίζει την  απορροή  οπού  στα  υπόλοιπα  τρόφιμα  που  βρίσκονται  εντός  του ψυγείου.

Τοποθέτηση των κονσερβών σε ξηρούς, καθαρούς και δροσερούς χώρους. Προσεκτική και διεξοδική πλύση των χεριών πριν και μετά τον χειρισμό των τροφίμων.  

3. Παρεμπόδιση της απορροής οπού σε έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα, είτε είναι μαγειρεμένα είτε καταναλώνονται ωμά.

Πλύσιμο των χεριών, του εξοπλισμού, των σανίδων κοπής και των σκευών με νερό και σαπούνι μετά από κάθε χρήση. Ξεπάγωμα των τροφίμων σε θερμοκρασία ψυγείου και όχι περιβάλλοντος. Εξυγίανση και στέγνωμα των σανίδων κοπής ανάμεσα στις χρήσεις και ιδιαίτερα μετά την κοπή νωπού κρέατος.  

4. Χρήση θερμομέτρου  για  τον  έλεγχο  της  θερμοκρασίας  των  κρεάτων, πουλερικών, ιχθυηρών και φαγητών κατσαρόλας.

Το μαγείρεμα των τροφίμων πρέπει να είναι συνεχές και να μην ολοκληρώνεται σε στάδια. Κατά το μαγείρεμα των τροφίμων σε μικροκύματα, πρέπει να τοποθετούνται σε κατάλληλους περιέκτες, να καλύπτονται και να τους παρέχεται ο απαραίτητος χρόνος παραμονής.  

5. Πλύσιμο των χεριών πριν το σερβίρισμα ή την έναρξη του φαγητού.

Όσα τρόφιμα είναι ευπαθή, είτε είναι μαγειρεμένα είτε είναι νωπά, δεν πρέπει να μένουν εκτός ψυγείου για περισσότερο από 2 ώρες. Διατήρηση  των  ζεστών  τροφίμων  ε  θ>60°C  και  των  κρύων  πιάτων  σε θ<4°C. Ταχεία ψύξη των μαγειρεμένων τροφίμων.  

6. Ψύξη των  τροφίμων  που  περισσεύουν  από  τα  γεύματα  σε  δύο  ώρες,  διαφορετικά πρέπει  να  απορρίπτονται. Για  να  επιταχυνθεί η  ψύξη  τους         πρέπει  να  τοποθετούνται  σε  ρηχούς  περιέκτες  και  να  κατανέμονται  σε μικρές μερίδες.

Επαναθέρμανση  των  τροφίμων  που  περισσεύουν  από  τα  γεύματα  σε   θ>60°C. Πλύση   των   χεριών  πριν   και   μετά   το   χειρισμό  των   τροφίμων  που   περισσεύουν από τα γεύματα.   Επίσης, η κατάλληλη προσοχή, στην παρασκευή τροφίμων, πρέπει να δοθεί σε μια ειδική ομάδα ασθενών με  HIV• τα  παιδιά. Οι  γονείς ή  τα  άτομα τα  οποία έχουν αναλάβει τη φροντίδα των ασθενών αυτών πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά στην παρασκευή της βασικής μορφής τροφής των παιδιών που είναι το γάλα σε μπιμπερό. Το μπουκάλι πρέπει να είναι σωστά αποστειρωμένο και η παρασκευή του γάλακτος πρέπει να ακολουθεί τις βασικές αρχές υγιεινής στο σπίτι που έχουν ήδη αναφερθεί πιο πάνω. Δε συνίσταται τα παιδιά να τοποθετούνται στο κρεβάτι κρατώντας το μπιμπερό λόγω της πιθανότητας της βακτηριακής ανάπτυξης στη φόρμουλα. Επίσης δεν πρέπει να καταναλώνονται γάλα ή χυμοί οι οποίοι διατηρούνταν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε θερμοκρασία  δωματίου.  Η   τροφή  είναι  καλό  να  τοποθετείται  από  το  σκεύος παρασκευής της σ’ ένα πιάτο και όχι να καταναλώνεται απ’ ευθείας απ’ αυτό• έτσι αποφεύγεται η επαφή της τροφής με τα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας. Η τροφή που υπολείπεται στο σκεύος παρασκευής πρέπει να ψύχεται κατάλληλα και να καταναλώνεται εντός 24 ωρών. Όπως έχει ήδη τονιστεί, τα παιδιά πρέπει να καταναλώνουν ζωικές τροφές οι οποίες έχουν πρώτα ψηθεί διεξοδικά. Επίσης, τα φρούτα και τα λαχανικά πρέπει να έχουν πλυθεί καλά πριν το καθάρισμα και/ή το ψήσιμό τους.   Ιωάννα Χαλιμούρδα : Πτυχιούχος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Α.Τ.Ε.Ι  Θες/κης-τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας