Τζίνσενγκ

Το τζίνσενγκ (Panax Ginseng), είναι ένα από τα παγκοσµίως γνωστά θαυµατουργά βότανα και δεν υπάρχει άλλο φυτό που να αντιµετωπίζεται µε τόσο δέος από τους λαούς της Ανατολής όσο αυτό, που θεωρούν ότι ξαναφέρνει τη χαµένη ζωτικότητα.  Το τζίνσενγκ ανήκει στην οικογένεια Αραλιίδες (Araliaceae). Πρόκειται για ένα φυλλώδες πολυετές φυτό µε πολύ αργή ανάπτυξη. Αποτελείται από λαµπερά κόκκινα µούρα και πράσινα καλοσχηµατισµένα φύλλα τα οποία είναι τοποθετηµένα κυκλικά γύρω από το στέλεχος. Όµως µόνο η ρίζα είναι αυτή που κατέχει όλες τις θεραπευτικές ιδιότητες. Η ρίζα του είναι µακριά και ευλύγιστη και έχει δύο παχιά σκέλη  από  τα  οποία  ξεπηδούν  πολλά  µικρά  ριζώµατα.  Στην κορυφή της ρίζας υπάρχει ο «λαιµός», που στην πραγµατικότητα πρόκειται για ένα µικρό ρίζωµα. Το χρώµα της ρίζας µπορεί να είναι ανοιχτό κίτρινο, καφέ ή άσπρο και η γεύση της είναι ελαφρώς πικρή  µε  κάποια  αρωµατική  γλυκάδα.  Η  ρίζα  του  τζίνσενγκ ωριµάζει µετά τον τέταρτο χρόνο και µπορεί να ζήσει περισσότερο από εκατοντάδες χρόνια, έτσι, καθώς µεγαλώνει, κάθε χρόνο, στην προσπάθεια να χωθεί βαθιά στο χώµα αφήνει κι από µια ρυτίδα στο «λαιµό» από τις οποίες βρίσκουν την ηλικία του φυτού.   ∆ραστικές ουσίες   Πρόκειται για πτητικό έλαιο και τα κύρια δραστικά συστατικά στα είδη του Panax βρίσκονται στην ρίζα τους και είναι τα ακόλουθα:   Τζινσενοσίδες  (ginsenosides) Οι περισσότερες ευεργετικές ιδιότητες του τζίνσενγκ αποδίδονται στις τζινσενοσίδες (οι Γιαπωνέζοι τις ονοµάζουν τζινσενοσίδες   και οι Ρώσοι παναξοσίδες ή ελευθεροσίδες) των οποίων    η    επιστηµονική    ονοµασία    είναι    τριτερπενοειδείς σαπωνίνες.  Έχουν  αποµονωθεί  περισσότερες  από  20 τζινσενοσίδες και η βάση του µηχανισµού δράσης τους φαίνεται να είναι παρόµοια µε αυτήν των στεροειδών ορµονών. Το είδος και η σύνθεση των τζινσενοσίδων είναι που δίνουν τις διαφορετικές ποιότητες καθώς ορισµένες τζινσενοσίδες είναι κοινές σε κάποια είδη του τζίνσενγκ αν και σε διαφορετικές ποσότητες, ενώ άλλες είναι  µοναδικές  σε  ένα  µόνο  είδος.  Οι  τζινσενοσίδες περιλαµβάνουν ισχυρά αντιοξειδωτικά τα οποία καταπολεµούν τις επιπτώσεις  της  γήρανσης.  Επίσης  έχει  αποδειχθεί  ότι  έχουν ισχυρή  λειτουργία  ως  προσαρµοσιογόνες  ουσίες,  ανεκτίµητης αξίας, βοηθώντας τον οργανισµό να προσαρµοστεί και να ανακάµψει από τις επιπτώσεις του στρες, της ασθένειας και της κόπωσης.   Βιταµίνες Β1, Β2, Β3, Β5, Β12, χολίνη.   Μέταλλα- Ιχνοστοιχεία Ψευδάργυρο,    χαλκό,    µαγνήσιο,    ασβέστιο,    σίδηρο,    µαγγάνιο, βανάδιο, κάλιο, νάτριο, φώσφορο.   Πολυσακχαρίτες Άµυλο, πηκτίνη.   Στερόλες   Ιδιότητες   Όσο πιο ώριµη η ρίζα, τόσο µεγαλύτερη και η περιεκτικότητά της σε τζινσενοσίδες και τόσο πιο δραστικό γίνεται και το φυτό.  Η βασική ιδιότητα του τζίνσενγκ είναι να αποµακρύνει τις τοξίνες από τον οργανισµό µας, µεταφέροντας οξυγόνο στα κύτταρα,  γι’  αυτό  του  αποδίδονται  ιδιότητες  ανανεωτικές  των κυττάρων    και    έχει    αντιγηραντική    και    αναγεννητική    δράση, επιτυγχάνοντας τον πολλαπλασιασµό των κυττάρων. Προστατεύει από τις ελεύθερες ρίζες και τις επιβλαβείς ακτινοβολίες, προστατεύει την κυτταρική µεµβράνη κάνοντας το δέρµα πιο σφριγηλό, τονώνει και αυξάνει την ελαστικότητα της επιδερµίδας   και   έχει   καταπραϋντικές   και   αντιφλεγµονώδεις ιδιότητες.   Χρήσεις   Το τζίνσενγκ συχνά χρησιµοποιείται προληπτικά καθώς έχει αποδειχθεί  ότι  έχει  τεράστια  θεραπευτικά  οφέλη  για  ένα  ευρύ φάσµα καταστάσεων. Οι Κινέζοι   το λαµβάνουν τακτικά καθώς υποστηρίζουν ότι αυξάνει τη ζωτικότητα και µπορεί να παρατείνει την διάρκεια της ζωής. Το πλήθος των ιδιοτήτων που έχει το τζίνσενγκ του δίνει µια σχεδόν απεριόριστη χρήση στα καλλυντικά προϊόντα. Η δράση του το καθιστά χρήσιµο σε θρεπτικές κρέµες, για την περιποίηση του γερασµένου και ρυτιδωµένου δέρµατος και σε όλα τα καλλυντικά προϊόντα που χρησιµοποιούνται για να καθυστερήσουν   την εµφάνιση του γήρατος.  Χρησιµοποιείται συχνά σε γαλακτώµατα σώµατος και προϊόντα µπάνιου. Επίσης σε σκευάσµατα που απευθύνονται σε αδύναµα µαλλιά και σε λοσιόν για την πρόληψη της τριχόπτωσης καθώς διεγείρει την ανάπτυξη της τρίχας και αυξάνει την ελαστικότητά της.   Ιωάννα Χαλιμούρδα Διαιτολόγος - Διατροφολόγος ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης