Τα είδη των φαρμάκων

Τα φάρμακα χωρίζονται στα παρακάτω είδη ανάλογα με τον τρόπο και το σημείο χορήγησης.  Έτσι οι πιο συνηθισμένοι τρόποι χορήγησης των φαρμάκων είναι οι ακόλουθοι: -    Κατάποση ως υγρό, ταμπλέτα ή κάψουλα.    Η κατάποση ταμπλέτας ή κάψουλας και η πόση υγρού είναι οι πιο συνήθεις μέθοδοι λήψης φαρμάκων.  Όταν καταπιείτε το φάρμακο, κατεβαίνει από τον οισοφάγο στο στομάχι σας και τελικά φτάνει στο λεπτό σας έντερο, από όπου απορροφάται από στο αίμα σας και κατανέμεται σε όλο το σώμα σας. Καμιά φορά μια ταμπλέτα ή κάψουλα μπορεί να κολλήσει στον εσωτερικό βλεννογόνο του οισοφάγου. Αν διαλυθεί εκεί αντί για το στομάχι ή το έντερό σας, μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό και ακόμα ίσως έμετο ή πόνο στο στήθος. ¯    Πριν καταπιείτε ένα χάπι, πιείτε λίγο νερό, για να υγρανθεί ο οισοφάγος σας. ¯    Καταπιείτε το χάπι με μια γουλιά νερό. ¯    Πιείτε το υπόλοιπο νερό, για να παρασύρει το χάπι. Πιείτε τουλάχιστον μισό ποτήρι των 250 ml νερό, για να βοηθήσει το χάπι να πάει στο στομάχι σας. ¯    Μην ξαπλώνετε όταν παίρνετε το χάπι. ¯    Παραμείνετε καθιστοί ή όρθιοι. ¯    Μείνετε όρθιοι για 1 - 2 λεπτά τουλάχιστον αφού καταπιείτε το χάπι. Αν έχετε πρόβλημα να καταπιείτε τα χάπια, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας αν το φάρμακο διατίθεται σε υγρή μορφή. ¯    Μάσηση και κατάποση. ¯    Τοποθέτηση κάτω από την γλώσσα. ¯    Ψεκασμός στην μύτη ή το στόμα.  Κατά τη χρήση ρινικών σπρέι θα πρέπει να ανακινείται η συσκευή πριν τη χρήση, να ελέγχουμε το επιστόμιο για ακαθαρσίες ή ξένα σώματα πριν τη χρήση και αν η συσκευή έχει να χρησιμοποιηθεί καιρό ή αν χρησιμοποιείται για πρώτη φορά θα πρέπει να ρίχνουμε στον αέρα τους πρώτους ψεκασμούς.    Κρατήστε το κεφάλι σας όρθιο και καθίστε στητοί ή σταθείτε όρθιοι. Εισπνεύστε και εκπνεύστε μια φορά και μετά σταθείτε για μια στιγμή. Μην προσπαθείτε να βγάλετε όλο τον αέρα από τους πνεύμονές σας. Κλείστε το στόμα σας γύρω από την άκρη της προέκτασης. Πιέστε μια φορά την συσκευή εισπνοής, καθώς εισπνέετε αργά. Συνεχίστε να εισπνέετε για 5 - 7 δευτερόλεπτα. Η πράξη αυτή αναμειγνύει το φάρμακο με τον εισερχόμενο αέρα και το κάνει να εισέρχεται σιγά σιγά στους πνεύμονές σας. Μετά την εισπνοή βγάλτε την προέκταση από το στόμα σας και κρατήστε την αναπνοή σας για 10 δευτερόλεπτα. Μετά εκπνεύστε αργά από την μύτη. Περιμένετε ένα λεπτό, πριν κάνετε την επόμενη εισπνοή. Αν σας έχουν πει να πάρετε δυο δόσεις κάθε φορά, αναπνεύστε κανονικά 4 ή 5 φορές και επαναλάβετε την πράξη όπως περιγράφηκε, αρχίζοντας από την ανακίνηση της συσκευής. Όταν τελειώσετε κάντε γαργάρα ή πλύντε τα δόντια σας και φτύστε το νερό. ¯    Ενδοφλέβια ή ενδομυϊκή ένεση. ¯    Ενστάλαξη ή επάλειψη στο μάτι.  Να πλένετε πάντα τα μάτια σας πριν βάλετε αλοιφή. Μετά ξαπλώστε ή καθίστε ή σταθείτε όρθιοι με το κεφάλι γερμένο πίσω. Τραβήξτε προς τα κάτω το βλέφαρο και βάλτε περίπου ένα εκατοστό αλοιφή κατά μήκος του εσωτερικού του βλεφάρου σας. Μην ακουμπάτε το μάτι ή το βλέφαρο με το σωληνάριο γιατί έτσι μπορεί να μολυνθεί το φάρμακο που είναι μέσα. Κλείστε το μάτι σας και περιστρέψτε το για να απλωθεί η αλοιφή στην επιφάνεια του ματιού. Με μια χαρτοπετσέτα καθαρίστε την παραπανίσια αλοιφή από τις βλεφαρίδες σας. Για τα κολλύρια, πλύντε τα χέρια σας, γείρτε το κεφάλι προς τα πίσω, τραβήξτε προς τα κάτω το βλέφαρο και κοιτάξτε προς τα επάνω. Βάλτε τις σταγόνες στον θύλακα που σχηματίζεται μεταξύ του κάτω βλεφάρου και του ματιού. Αποφύγετε να βάλετε τις σταγόνες απ’ ευθείας επάνω στον κερατοειδή και μην ακουμπάτε το σταγονόμετρο στο μάτι σας γιατί μπορεί να μολυνθεί το υπόλοιπο φάρμακο. Κλείστε το μάτι και χρησιμοποιήστε με προσοχή μια χαρτοπετσέτα για να αφαιρέσετε το παραπανίσιο υγρό από τα βλέφαρα και τις βλεφαρίδες σας. ¯    Ενστάλαξη στο αυτί.   Γείρτε το κεφάλι σας έτσι ώστε το προσβεβλημένο αυτί να είναι προς τα επάνω. Ισιώστε τον ακουστικό πόρο για να δεχτεί το φάρμακο, τραβώντας τον λοβό προς τα κάτω και πίσω. Μετά ρίξτε τον καθορισμένο αριθμό σταγόνων στο αυτί σας. Προσπαθήστε να αποφύγετε να ακουμπήσει το σταγονόμετρο στον ακουστικό πόρο για να εμποδίσετε την μόλυνσή του. Κρατήστε το κεφάλι σας γερμένο για λίγα λεπτά για να αφήσετε το φάρμακο να πάει βαθιά στο αυτί. ¯    Τοποθέτηση στο ορθό.  Πριν βάλετε ένα υπόθετο στο ορθό, φορέστε λαστιχένια γάντια. Για να διευκολύνετε την είσοδο του υπόθετου, αλείψτε το με λιπαντικό όπως η βαζελίνη.  Ξαπλώστε στο πλευρό και βάλτε το υπόθετο από την μεριά της αιχμηρής άκρης όσο το δυνατό πιο μέσα στο ορθό. Πιέστε την βάση του υπόθετου προς τα πλάγια για να βεβαιωθείτε ότι ένα τμήμα του εντέρου. Αν έχετε πρόβλημα να διατηρήσετε το υπόθετο μέσα στο ορθό, ίσως να μην το έχετε βάλει αρκετά μέσα. Μπορεί επίσης να βρείτε χρήσιμο να κρατήσετε κλειστούς τους γλουτούς σας για λίγο μετά την εισαγωγή του υπόθετου. ¯    Τοποθέτηση στον κόλπο.  Τα περισσότερα κολπικά φάρμακα, όπως για τις μολύνσεις με ζυμομύκητες, διατίθενται με μορφή κρεμών, gel, αφρών και υπόθετων. Πλύντε τα χέρια σας πριν και μετά την τοποθέτηση των φαρμάκων. Ανοίξτε τα χείλη του κόλπου και βάλτε το φάρμακο σύμφωνα με τις οδηγίες, τυπικά λίγα εκατοστά μέσα στον κόλπο. Μην βάλετε μετά ταμπόν, επειδή θα απορροφήσει λίγο από το φάρμακο. Αν φορέσετε καλσόν με επένδυση, θα βοηθήσει να προστατεύσετε τα ρούχα σας από το φάρμακο που μπορεί να διαρρεύσει. ¯    Επάλειψη στο δέρμα.  Κρέμες, ζελέ, αλοιφές και spray που εφαρμόζετε άμεσα στο δέρμα σας μπορεί να φέρουν το φάρμακο άμεσα στο σημείο που το χρειάζεστε. Πλύντε τα χέρια σας πριν και μετά την τοποθέτηση του φαρμάκου. Βάλτε τις κρέμες, τα ζελέ και τις αλοιφές στην ποσότητα που έχουν ορίσει στο κέντρο της προσβεβλημένης περιοχής και απλώστε τα σε αυτή σε ένα λεπτό στρώμα. Για τα spray ανακινήστε την συσκευή και κρατήστε την άκρη τουλάχιστον 15 cm μακριά από το δέρμα εκτός και σας έχουν δώσει διαφορετικές οδηγίες.   Δημήτριος Κρυπωτός Ιατρός Παθολόγος