Πρώτες βοήθειες σε διάφορα εγκαύματα

Πρώτες βοήθειες στον φλεγόμενο άνθρωπο Φλεγόμενα ενδύματα πρέπει να σβήνονται ταχύτατα.  Απομακρύνουμε το φλεγόμενο από την εστία της φωτιάς, εμποδίζουμε τον πανικό του και τον ακινητοποιούμε, ξαπλώνοντάς τον στο έδαφος και ρίχνοντας νερό ή άμμο ή κάνοντας χρήση ειδικού πυροσβεστήρα.  Εναλλακτικά μπορούμε, χρησιμοποιώντας μία κουβέρτα μάλλινη και όχι συνθετική, ή ένα παλτό ή μία χοντρή κουρτίνα, να τον τυλίξουμε. Αμέσως μετά, κάνουμε μία γρήγορη αξιολόγηση της έκτασης και του βάθους του εγκαύματος, ελέγχουμε τα ζωτικά σημεία του και στη συνέχεια αφαιρούμε τα ρούχα του γρήγορα, μόνο αν το έγκαυμα προκλήθηκε από υγρό ή θερμότητα.  Ρούχα, καμένα μεν αλλά ξερά, δεν έχει νόημα να αφαιρούνται στον τόπο του συμβάντος, γιατί έτσι καθυστερούμε και πιθανώς να εκθέσουμε εγκαυματικές επιφάνειες σε μόλυνση. Με προσοχή και επιμέλεια πρέπει να αφαιρεθούν δακτυλίδια, βέρα, ρολόι, βραχιόλια, σκουλαρίκια, γυαλιά και πρόσθετες οδοντοστοιχίες, αν το έγκαυμα είναι στο πρόσωπο, ζώνες, ιμάντες και λοιπά διακοσμητικά εξαρτήματα, διότι με το πρήξιμο που θα αναπτυχθεί θα γίνει δύσκολη μέχρι αδύνατη η αφαίρεσή τους, με καταστροφικές κάποτε συνέπειες για τον εκγαυματία. Το έγκαυμα είναι μία πάρα πολύ επώδυνη κατάσταση.  Δεν πρέπει να ξεχάσουμε να δώσουμε στον εγκαυματία παυσίπονα.  Πρέπει γρήγορα να φροντίσουμε για την ασφαλή μεταφορά του σε νοσοκομεία αν πρόκειται για μεγάλο έγκαυμα ή σε ένα χειρουργό αν πρόκειται για μικρό. Πρώτες βοήθειες μικρών εγκαυμάτων Σκοπός μας είναι να μειώσουμε την επίδραση της θερμότητας και να προλάβουμε την απώλεια υγρών από τον οργανισμό.  Έτσι ψήχουμε ή κρυώνουμε την περιοχή του εγκαύματος το συντομότερο δυνατό.  Αφού βγάλουμε τα ρούχα και αποκαλύψουμε την περιοχή του εγκαύματος, ξεπλένουμε κάτω από άφθονο τρεχούμενο νερό και αφού απομακρύνουμε τυχόν βρωμιές, καλύπτουμε στη συνέχεια με παγάκια τοποθετημένα σε ένα σακουλάκι ή παγοκύστη, για τουλάχιστον δέκα λεπτά.  Αν δεν έχουμε παγάκια χρησιμοποιούμε κρύο νερό ή δροσερά επιθέματα.  Αφαιρούμε τυχόν δακτυλίδια και άλλα εξαρτήματα. Απαγορεύεται να σπάζουμε φουσκάλες που τυχόν δημιουργήθηκαν, να καλύπτουμε το έγκαυμα με αλοιφές, λίπος, λάδι, οδοντόπαστα, τοματοπολτό ή οτιδήποτε άλλο πρακτικής εφεύρεσης και να καλύπτουμε την επιφάνεια με ακάθαρτα σκεπάσματα.  Επιβάλλεται κάθε έγκαυμα, όσο μικρό και να είναι, να εξετάζεται από χειρουργό. Πρώτες βοήθειες μεγάλων εγκαυμάτων Αφού απομακρύνουμε τον εγκαυματία από την εστία της φωτιάς, τον ξαπλώνουμε άνετα, αφαιρούμε προσεκτικά τα ρούχα που καλύπτουν την περιοχή του εγκαύματος και τυχόν πρόσθετα αξεσουάρ.  Στη συνέχεια, σκεπάζουμε την εγκαυματική περιοχή ένα επίθεμα που φτιάχνουμε από ένα αποστειρωμένο κατά προτίμηση ύφασμα ή καθαρό σεντόνι, αφού πρώτα το βρέξουμε με φυσιολογικό ορό ή νερό. Απαγορεύεται να αφαιρούνται ρούχα που τυχόν έχουν κολλήσει πάνω στην περιοχή, ή χρήση αυτοκόλλητων γαζών, λευκοπλάστη, η κάλυψη με λίπη κλπ. Καθώς και η κάθε επέμβαση πάνω στην εγκαυματική επιφάνεια.  Απαγορεύεται επίσης η χορήγηση υγρών ή τροφής. Επιβάλλεται η άμεση διακομιδή του στο νοσοκομείο.  Ηλιακά εγκαύματα Τα ηλιακά εγκαύματα είναι αυτά τα οποία προκαλούνται από την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.  Έχουν την ίδια αντιμετώπιση με τα κοινά εγκαύματα από θερμότητα, με τη διαφορά ότι εδώ το αίτιο που προκάλεσε το έγκαυμα είναι ο ήλιος άρα θα πρέπει προτίστως να απομακρύνουμε τον εγκαυματία από τον ήλιο.  Στη συνέχεια φροντίζουμε να δροσίσουμε την περιοχή και επισκεπτόμαστε το γιατρό ή το ιατρικό κέντρο ώστε να μας δώσει ειδική αγωγή για να επανέλθει το δέρμα πιο εύκολα στην αρχική του κατάσταση.  Χημικά εγκαύματα Αν πρόκειται για επαφή του δέρματος με χημικές ουσίες εκτιμάμε την έκταση της βλάβης και ξεπλένουμε με νερό για να φύγει η περίσσεια ποσότητα της ουσίας.  Η βαρύτητα του χημικού εγκαύματος προκύπτει από το συνδυασμό της διαβρωτικής ικανότητας της χημικής ουσίας με την πυκνότητα, τη θερμοκρασία και τη διάρκεια επαφής της με το δέρμα. Η κατάποση καυστικών ουσιών προκαλεί πάρα πολύ σοβαρές βλάβες, εκεί όπου η ουσία έρχεται σε επαφή με τους βλεννογόνους, προκαλώντας σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα εκτεταμένο πρήξιμο, με αποτέλεσμα έντονη δύσπνοια ή και αδυναμία αναπνοής.  Η επαφή καυστικών ουσιών με τον οισοφάγο προκαλεί δυνατό πόνο, αλλά τα αποτελέσματα του χημικού συνήθως εγκαύματος φαίνονται αρκετές ώρες μετά το συμβάν.  Χαρακτηριστικές είναι οι βλάβες που παρουσιάζονται στην περιοχή γύρω από το στόμα.  Τα μάτια είναι πολύ εύκολο να προσβληθούν από καυστικές ουσίες, με αποτέλεσμα να κοκκινίσουν.  Το μάτι που πάσχει είναι κλειστό, δεν ανέχεται το φως και δακρύζει.  Το δέρμα σε επαφή με καυστικές ουσίες παρουσιάζει από απλή ερυθρότητα μέχρι καταστροφή, ανάλογα με την πυκνότητα του καυστικού υγρού.  Ο πάσχων παραπονιέται για έντονο τσούξιμο στην περιοχή μέχρι δυνατό καυστικό πόνο. Κατά την αντιμέτωπη των εγκαυμάτων αυτών ελέγχουμε συνεχώς το ρυθμό αναπνοής και αξιολογούμε ενδεχόμενη δυσκολία που παρουσιάζεται.  Ταυτόχρονα παρακολουθούμε την καρδιακή λειτουργία, ελέγχοντας τακτικά το ρυθμό των σφίξεων ή ταχυκαρδία μπορεί να σημαίνει την ανάγκη καρδιοαναπνευστικής επαναφοράς (CRP).  Ξεπλένουμε με άφθονο τρεχούμενο νερό το πρόσωπο, τα μάτια, το στόμα και τη ρινική κοιλότητα.  Το μάτι που πάσχει το κλείνουμε με μία καθαρή γάζα ή μαντήλι και με επίδεσμο το καλύπτουμε χαλαρά μέχρι να μεταφερθεί ο πάσχων στον πλησιέστερο οφθαλμίατρο ή στο ειδικό νοσοκομείο. Δίνουμε στον πάσχοντα να πιει νερό ή γάλα, λίγες γουλιές.  Φροντίζουμε να μάθουμε από τι προσεβλήθη ο πάσχων προσπαθώντας να βρούμε τη συσκευασία της καυστικής ουσίας. Απαγορεύεται η πρόκληση εμετού, διότι έτσι θα περάσει η καυστική ουσία για δεύτερη φορά από τα ίδια μέρη, προκαλώντας μεγαλύτερη ζημιά και με το φόβο της εισρόφησης.  Επιβάλλεται το ξέπλυμα της περιοχής με νερό, η λήψη από το στόμα νερού ή γάλακτος και η άμεση διακομιδή του πάσχοντα.   Κρυπωτός Δημήτριος Ιατρός – Παθολόγος