Παθήσεις οφθαλμού ανάλογα με την ηλικία

Ορισμένες παθήσεις των ματιών που συνδέονται με τη γήρανση, μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά ως αποτέλεσμα είτε γενετικής προδιάθεσης είτε παλαιών διαταραχών που δεν θεραπεύτηκαν. Όποια και να είναι η αιτία, καλό θα είναι να γίνεται τακτικά οφθαλμολογικός έλεγχος, ανεξάρτητα από την ηλικία μας. Εξέλιξη της όρασης κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. - Παιδική ηλικία : Ένα νεογέννητο βλέπει θαμπά. Μπορεί όμως να ξεχωρίσει έντονα χρώματα όπως το κόκκινο, το μπλε και το κίτρινο, ενώ τα καταφέρνει καλύτερα σε μια απόσταση 20-30 εκ.  Από τον 5º-7º μήνα δε τα βρέφη αποκτούν την αίσθηση του βάθους. Οι ειδικοί συνιστούν παιδοφθαλμολογικό έλεγχο ως εξής :

• στο πρώτο έτος για έλεγχο στραβισμού και συγγενών παθήσεων (καταρράκτης, γλαύκωμα κ.ά.)
• στην ηλικία των τριών ετών για έλεγχο αμβλυωπίας και διαθλαστικών σφαλμάτων
• πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς και
• στη συνεχεία κάθε δύο χρόνια.

  Εχει διαπιστωθεί ότι περίπου 1 στα 4 παιδιά σχολικής ηλικίας έχουν πρόβλημα όρασης, τις περισσότερες φορές μυωπία, ενώ το 3% των παιδιών πάσχουν από αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι).   - Ενήλικες : Υγιείς ενήλικες, κάτω των 40 ετών, έχουν μια πολύ καλή όραση. Για να διατηρήσουμε την υγεία των ματιών είναι απαραίτητο να φοράμε γυαλιά ηλίου, προστατευτικό εξοπλισμό κατά την εργασία (εάν η φύση της εργασίας το απαιτεί) και να αποφεύγουμε την ξηρότητα και την κόπωση των ματιών περιορίζοντας το χρόνο που περνάμε μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή. Η ανάγκη να φορέσουμε γυαλιά για κοντινή όραση είναι κλασικό σημάδι της μέσης ηλικίας. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται πρεσβυωπία και είναι αποτέλεσμα της σταδιακής μείωσης της ελαστικότητας του φακού, χάνοντας έτσι την ικανότητα να εστιάζουμε σε διαφορετικές αποστάσεις. -Τρίτη ηλικία : Μεταξύ των παθήσεων που μπορεί να έχουν αρνητική επίδραση στην όραση μας είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση. Ο  σακχαρώδης διαβήτης είναι η κύρια αιτία τύφλωσης παγκοσμίως καθώς μπορεί να προκαλέσει διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Η υπέρταση μπορεί να προκαλέσει μόνιμη απώλεια της όρασης λόγω των αλλοιώσεων των αιμοφόρων αγγείων στο βυθό του ματιού. Ο καταρράκτης και το γλαύκωμα είναι ιδιαίτερα κοινές παθήσεις των ματιών σε άτομα άνω των 60 ετών. Καταρράκτης ονομάζεται η θόλωση του φακού. Ωστόσο μπορεί να αφαιρεθεί και να αντικατασταθεί με έναν ειδικό ενδοφακό κατά τη διάρκεια της επέμβασης (φακοθρυψία). Γλαύκωμα ονομάζουμε τη βλάβη του οπτικού νεύρου, συνήθως αποτέλεσμα της αυξημένης ενδοφθάλμιας πίεσης. Η θεραπεία της νόσου μπορεί να είναι φαρμακευτική ή και χειρουργική, στοχεύοντας πάντα στη μείωση της   ενδοφθάλμιας πίεσης. Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας συναντάται συνήθως σε άτομα άνω των 50 ετών. Η ωχρά αλλοιώνεται και η επερχόμενη βλάβη μπορεί να προκαλέσει σταδιακά παραμόρφωση των αντικείμενων. Οι ευθείες γραμμές μπορεί να εμφανίζονται διαστρεβλωμένες και τα γράμματα κατά το διάβασμα να ''χορεύουν''. Στα προχωρημένα στάδια της νόσου, όπου έχουμε σημαντική μείωση της όρασης, η κατάσταση είναι αρκετές φορές περίπλοκη. Στις περιπτώσεις αυτές η πάθηση εμφανίζεται με 2 διαφορετικές μορφές :

1. Ξηρή μορφή (γεωγραφική ατροφία) η οποία εξελίσσεται αργά και δεν υπάρχει θεραπεία προς το παρόν. Απαραίτητη είναι η τακτική παρακολούθηση και η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν λουτεΐνη.
2. Υγρή μορφή που είναι και η σοβαρότερη μορφή της πάθησης. Η περιοχή της ωχράς καταλαμβάνεται από υγρό ή και αιμορραγία. Η εξέλιξη της νόσου είναι πολύ γρήγορη και οδηγεί σε μεγάλη και απότομη μείωση της κεντρικής όρασης. Η θεραπεία αυτής της μορφής είναι η ενδοϋαλοειδική έγχυση (ένεση) ειδικών αντιαγγειογενετικών φαρμάκων. Με τη θεραπεία αυτή στοχεύουμε κυρίως στη σταθεροποίηση της όρασης.

  Χρήστος Ι. Ξύδης M.D. Χειρουργός Οφθαλμιατρος Ειδικευθείς στην Παιδοφθαλμολογία στο Γ.Ν  Παίδων  "Αγία Σοφία". Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Παιδοφθαλμολογίας και Στραβισμού. Μέλος της Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας.