Οστεοπόρωση

Ο Ρόλος της Βιταμίνης Κ στην Οστεοπόρωση και οι ιδιαιτερότητές της σε άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή   Η βιταμίνη Κ συχνά αποκαλείται και βιταμίνη της πήξης του αίματος και ανήκει στις λιποδιαλυτές βιταμίνες. Η ποσότητα της βιταμίνης που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος προέρχεται κατά κύριο λόγω μέσω της διατροφής. Η βιταμίνη Κ περιέχεται κυρίως σε σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά(σπανάκι, μπρόκολο, μαρούλι κ.α).Επιπλέον σημαντική ποσότητα βιταμίνης Κ σχηματίζεται στο έντερο του ανθρώπου από το ίδιο το ανθρώπινο σώμα. Οι ημερήσιες ανάγκες σε βιταμίνη Κ είναι 120mg για τους άντρες και 90 mg για τις γυναίκες αντίστοιχα.   (Αποξηραμένα αρωματικά φυτά όπως  ρίγανη, βασιλικός και θυμάρι είναι ιδιαίτερα πλούσια σε βιταμίνη Κ.).   Κύριες λειτουργίες της βιταμίνης Κ   Η βιταμίνη Κ είναι απαραίτητη για την σύνθεση συστατικών που είναι απαραίτητα για την πήξη του αίματος. Επίσης η βιταμίνη αυτή φαίνεται να ενισχύει την δράση μιας πρωτεΐνης που βοηθά στην ενδυνάμωση των οστών.   Βιταμίνη Κ και Οστεοπόρωση   Στοιχεία από έρευνες  δείχνουν ότι η έλλειψη της βιταμίνης Κ μπορεί να ενισχύσει την πιθανότητα ανάπτυξης οστεοπόρωσης. Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και άτομα που έχουν υποστεί κατάγματα ισχίου έχουν βρεθεί χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Κ. Επιπλέον, έχει φανεί ότι η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης Κ βελτίωσε τους δείκτες οστικής πυκνότητας  και μείωσε τα περιστατικά κλινικών καταγμάτων. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά από το στόμα (τα οποία είναι ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ) βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης.   Είμαι γυναίκα σε εμμηνόπαυση ή με αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης ή με διεγνωσμένη οστεοπόρωση, πόση βιταμίνη Κ πρέπει να παίρνω καθημερινά;   Από τα παραπάνω στοιχεία κρίνεται απαραίτητο πως άτομα με αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης και μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν καθημερινά επαρκή ποσότητα τροφίμων πλούσια σε βιταμίνη Κ. Παράδειγμα:

• 1-2 φλιτζάνια σαλάτας λάχανο ή μαρούλι
• 1 φλιτζάνι σπανακόρυζο ή μπρόκολο

Οι τροφές αυτές μπορούν, συνοδεύοντας ένα γεύμα ή και αποτελώντας γεύματα από μόνες τους, να καλύψουν με ευκολία τις ημερήσιες ανάγκες σε βιταμίνη Κ.   Έχω σπαστική κολίτιδα, ποιες τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Κ μπορώ να καταναλώνω προκειμένου να μην έχω δυσφορία; Αν πάσχετε από σπαστική κολίτιδα μπορείτε να καταναλώνετε μαλακά λαχανικά χωρίς κοτσάνι και κατά προτίμηση καλά μαγειρεμένα. Παράδειγμα: μπρόκολο ή κουνουπίδι καλά βρασμένο χωρίς κοτσάνι, βραστό σπανάκι ή πατζαρόφυλλα. Το λάχανο και τα λαχανάκια Βρυξελλών είναι επίφοβα αλλά αν διαπιστώσετε ότι σας είναι ανεκτά, καταναλώστε τα καλά βρασμένα. Λόγω του ότι κάθε άνθρωπος με σπαστική κολίτιδα ανέχεται διαφορετικά κάθε τρόφιμο, καλό είναι με προσεκτική δοκιμή να εντοπίσετε τα τρόφιμα που μπορεί να ανεχτεί ο οργανισμός σας.   Βιταμίνη Κ και ο ρόλος της στην αντιπηκτική αγωγή   Η βιταμίνη Κ βοηθά στη πήξη του αίματος καθώς χρησιμοποιείται από το συκώτι προκειμένου να συνθέσει μία πρωτεΐνη (προθρομβίνη) που παίζει καθοριστικό ρόλο στην μηχανισμό της πήξης του αίματος. Σε μερικές κλινικές καταστάσεις όπως καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικά επεισόδια και φλεβίτιδα η ρύθμιση του μηχανισμού πήξης του αίματος κρίνεται αναγκαία πρακτική προκειμένου να αποφευχθεί ο σχηματισμός θρόμβων. Σε άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτικά η βιταμίνη Κ εμποδίζει την δράση του αντιπηκτικού φαρμάκου καθώς, ενώ το φάρμακο προσπαθεί να μειώσει την ικανότητα πήξης ροής του αίματος, η βιταμίνη Κ το κάνει να πήζει πιο εύκολα.   Βασικά ερωτήματα για ασθενείς που ακολουθούν αντιπηκτική αγωγή:  

• Για ποιό λόγο πρέπει να περιορίσω την κατανάλωση τροφίμων πλούσια σε βιταμίνη Κ;

Στόχος της διατροφικής παρέμβασης είναι ο αποκλεισμός από τη δίαιτα τροφών πλούσιων σε βιταμίνη Κ, η οποία αποτελώντας παράγοντα πήξης, δρα ανταγωνιστικά στην φαρμακευτική σας αγωγή.Αποκλείοντας τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη Κ διατρέχω κίνδυνο η διατροφή μου να μην είναι επαρκής και σε άλλα θρεπτικά συστατικά; Με μια κατάλληλα σχεδιασμένη δίαιτα, ακόμα και μία διατροφή με περιορισμένη και ελεγχόμενη πρόσληψη βιταμίνης Κ, με την κατάλληλη αντικατάσταση τροφίμων μπορεί να είναι επαρκής σε όλα τα θρεπτικά συστατικά.  

• Πως μπορώ να ξέρω αν καταναλώνω την σωστή ποσότητα βιταμίνης Κ σε σχέση με την αντιπηκτική αγωγή που ακολουθώ;

Συχνοί αιματολογικοί έλεγχοι (ανά 15-30 ημέρες) και καταγραφή της δίαιτας σας σε ημερολόγιο θα βοηθήσουν τον γιατρό σας να ερμηνεύσει την πιθανή αλληλεπίδραση της φαρμακευτικής αγωγής με την διατροφής σας. Εν συνεχεία, ο γιατρός θα ρυθμίσει σωστά την δοσολογία του φαρμάκου ή θα ρυθμίσει την διατροφή σας. (Αν ο χρόνος προθρομβίνης (P.T) σας είναι χαμηλός μπορεί να προσλαμβάνετε πολύ βιταμίνη Κ.) Ακόμη, η υπερβολική ποσότητα βιταμίνης Κ μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες αιμορραγίες, αλλά και η ανεπαρκής ποσότητα δεν θα αναστείλει επιτυχώς την δημιουργία θρόμβων.  

• Υπάρχει λύση στο να καταναλώνω αυτά τα ευεργετικά λαχανικά που απαγορεύονται παρά το γεγονός του ότι παίρνω αντιπηκτικά;

Τα «απαγορευμένα» λαχανικά μπορούν να καταναλώνονται από άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή, αρκεί να καταναλώνονται σε σταθερή ποσότητα καθημερινά. Απλούστερα, το κλειδί είναι ο γιατρός σας. Πρέπει να γνωρίζει την καθημερινή ποσότητα βιταμίνης Κ που λαμβάνετε μέσω αυτών των τροφίμων για να μπορεί να χορηγήσει τη σωστή ποσότητα φαρμάκου. Αυτό που πρέπει να έχουμε όλοι μας κατά νου είναι πως πρέπει να πηγαίνουμε «χέρι-χέρι» με τις οδηγίες και τις υποδείξεις του γιατρού μας, πάντα προς όφελος της υγείας μας!   Θεόδωρος Kάρτσωνας, Διατροφολόγος- Διαιτολόγος Bsc Πηγή: Ελληνικός Σύλλογος Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση