Νοσήματα κολλαγόνου , Ρευματικός πυρετός

Τα νοσήματα του κολλαγόνου είναι μια σειρά νόσων που σαν κοινό χαρακτηριστικό την φλεγμονώδη αντίδραση και την ινώδη εκφύλιση του συνδετικού ιστού (κολλαγόνου).     Κατατάσσονται ως εξής:  

1. Νοσήματα όπου προσβάλλονται κυρίως οι περιαρθρικοί ιστοί

      -    Ρευματικός πυρετός ή οξύς ρευματισμός των άκρων.   -    Ρευματοειδής αρθρίτιδα.   -    Αγκυλωτική σπονδυλίτιδα.      

2. Νοσήματα όπου προσβάλλονται κυρίως τα αγγεία

      -    Οζώδης πολυαρτηρίτιδα.   -    Διάσπαρτος ερυθηματώδης λύκος.      

3. Νοσήματα που προσβάλλονται το δέρμα και οι μύες

    -    Σκληροδερμία.   -    Δερματομυοσίτιδα.       Παρατηρήσεις      

1. Τα νοσήματα αυτά είναι “αγνώστου αιτιολογίας” οπωσδήποτε όμως ενοχοποιείται η αλλεργία.

  Η αλλεργία χαρακτηηρίζεται από ανάπτυξη αντισωμάτων έ-ναντι των λευκωμάτων (αντιγόνων) του ίδιου του οργανισμού. Γι’ αυτό και τα νοσήματα λέγονται αυτοανοσολογικά.  

2. Είναι πολύ σοαβρό από άποψης πρόγνωσης και συνήθως οι πά-σχοντες καταλήγουν άσχημα.

 

3. Είναι χρόνιας διαδρομής νοσήματα και αντιμετωπίζονται κυρίως με κορτιζονούχα φάρμακα.

      Ρευματικός πυρετός   Παρουσιάζεται σε παιδιά ηλικίας 5 - 15 ετών και κυρίως κορίτσια.   Πάντα πρέπεινα προϋπάρξει στρεπτοκοκκική λοίμωξη και συνήθως α-μυγδαλίτιδα που θα οδηγήσει με τον αλλεργικό μηχανισμό στην εμφάνι-ση της νόσου. Συγκεκριμένα αντιγόνα του στρεπτόκοκκου ενώνονται με λευκώματα του οργανισμού και προκαλούν τον σχηματισμό αυτοαντισω-μάτων οπότε η ένωση του αντιγόνου και των αυτοαντισωμάτων θα δη-μιουργήσει τις αλλοιώσεις στις αρθρώσεις, καρδιά κλπ.       Παρουσιάζει:       -    Πυρετό ο οποίος μπορεί να είναι μέτριος ή υψηλός, ανορεξία, κόπωση κλπ.   -    Προσβολή των αρθρώσεων (φλεγμονή). Συνήθως προσβάλλο-νται μεγάλες αρθρώσεις, διαδοχικά και χωρίς να μένουν βλάβες στις αρθρώσεις. Η άρθρωση διογκώνεται είναι ερυθρή και θερ-μή και διφέρει από την ρευματοειδή αρθρίτιδα στα εξής:       -    Προσβάλλει μεγάλες αρθρώσεις, διαδοχικά και   -    Δεν αφήνει παραμορφώσεις.       -    Σχηματισμός των σωματίων Ashoff. Είναι πολυκύτταρα σωμά-τια που σχηματίζονται στον συνδετικό ιστό των αγγείων της κα-ρδιάς (στεφανιαία αγγεία), στον έξω χιτώνα της αορτής κλπ.       -    Υποδόριοι όζοι οι οποίοι συνδέονται με τένοντες, αρθριτι-κούς συνδέσμους κλπ.   -    Γυροειδές ή δακτυλιοειδές ερύθημα που υποχωρεί όταν το πιέζουμε με τα δάχτυλα.     -    Προσβολή της καρδιάς (μπορεί να προκύψει ενδοκαρδίτιδα, πε-ρικαρδίτιδα) που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια. Συνήθως ο ρευματικός πυρετός προκαλεί ενδοκαρδιτιδα, οπότε μετά την υποχώρηση μένουν μόνιμες βλάβες των βαλβίδων (ίδε: παθήσεις της καρδιάς). Η προσβολή της καρδιάς αποτελεί την σοβαρότερη επιπλοκή.   -    Από το κεντρικό νευρικό σύστημα εκδηλώνεται η χορεία. Η χο-ρεία είναι η κατάσταση κατά την οποία εκδηλώνονται αδέξιες, άτακτες και ακούσιες κινήσεις ιδίως των άνω άκρων.     Θεραπευτικά συνίστανται:   -    Γενικά μέτρα: κατάκλιση, ησυχία, δίαιτα κλπ.   -    Καταπολέμηση της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης: δίνεται πενικιλ-λίνη για να εμποδιστεί άλλη λοίμωξη και επιβάρυνση της κατά-στασης. Όταν φοβόμαστε μήπως η νόσος κάνει υποτροπή, οπότε υπάρχει κίνδυνος προσβολής της καρδιάς, χορηγούμε πενικιλλί-νη για 5 χρόνια (χορήγηση κάθε μήνα).   -    Αντιπυρετικά, αναλγητικά και αντιρρευματικά φάρμακα. Τέτοια είναι τα σαλικυλικά παράγωγα όπως η ασπιρίνη, η βουταζολιδί-νη κλπ. Τα φάρμακα αυτά δίνονται για την φλεγμονή των αρ-θρώσεων.   -    Κορτιζονούχα φάρμακα. Έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και αναστέλλουν την εξέλιξη των αλλοιώσεων. Δίνονται μόνο όταν έχουμε επιπλοκή από την καρδιά (καρδίτιδα).   Δημήτριος Κρυπωτός Ιατρός Παθολόγος