Νεφρική ανεπάρκεια

Νεφρική ανεπάρκεια λέγεται η κατάσταση στην οποία τα νεφρά δεν είναι ικανά να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους.  Το αποτέλεσμα αυτού του φαινομένου είναι οι ακόλουθες καταστάσεις: -    Δεν αποβάλλουν τις δουρητέες ουσίες (ουσίες που πρέπει να α-ποβληθούν) με αποτέλεσμα την αύξησή τους στο πλάσμα και την βλαπτική τους επίδραση στα διάφορα όργανα. Ειδικά, σημα-σία έχει η αύξηση των άχρηστων αζωτούχων ουσιών (ουρία, ου-ρικό οξύ, κρετίνη κλπ.), που είναι τοξικές για τον οργανισμό. Η αύξηση αυτή λέγεται ουραιμία ή αζωθαιμία.   -    Δεν γίνεται συμπύκνωση των ούρων. -    Δεν γίνεται επαναπορρόφηση του Na και αποβολή του Κ, με συ-νέπεια ηλεκτρολυτικές διαταραχές (υπονατριαιμία και υπερκα-λιαιμία). -    Δεν ρυθμίζεται ανάλογα το pH με συνέπεια διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας στο αίμα. Η νεφρική ανεπάρκεια διακρίνεται σε οξεία και σε χρόνια. Τα χαρακτηριστικά της οξείας είναι πως είναι παροδική, αλλά μπορεί να προκαλέσει σοβα-ρές διαταραχές αν δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα. Προκαλείται από τα εξής νοσήματα: -    Οξείες νεφρίτιδες (είναι φλεγμονώδεις παθήσεις των νεφρών) και νεκρωτικές νεφροπάθειες (προκαλείται νέκρωση των ουρο-φόρων σωληναρίων από διάφορα αίτια). -    Η μεγάλη μείωση της πίεσης γιατί μειώνεται η σπειραματική διήθηση. -    Απόφραξη των μεγάλων μεφρικών αγγείων.   Τα συμπτώματα είναι ολιγουρία ή ανουρία, ουραιμία (όχο όμως μεγάλη), ελάττωση της συμπυκνωτικής ικανότητας του νεφρού. Η κατάσταση αυτή λέγεται οποσθενουρία γιατί το ειδικό βάρος των ού-ρων είναι χαμηλό. Αργότερα ελαττώνεται και η αραιωτική ικα-νότητα οπότε υπάρχει ισοσθενουρία, όπου το ειδικό βάρος των ούρων παραμένει μόνιμα στο ύψος του 1010, και αύξηση του καλίου (υπερκαλιαιμία) λόγω μειωμέης αποβολής. Η οξεία νεφρική ανεπάρκεια συνήθως έχει καλή εξέλιξη εκτός και αν μεταπέσει στην χρόνια (όταν το αίτιο που την προκαλεί π.χ. οξεία νεφρί-τιδα μεταπέσει σε χρόνια μορφή). Ο κυριότερος κίνδυνος σε αυτή δεν είναι από την αύξηση των αζωτού-χων ουσιών, αλλά από την αύξηση του καλίου του αίματος που μπορεί να προκαλέσει καρδιακή παύση και θάνατο. Επομένως το κύριο μέλημά μας είναι να ελαττώσουμε το κάλιο του αίματος.   Το καλύτερο κριτήριο για την εξέλιξη της οξελιας ανεπάρκειας είναι το ποσό των ούρων. Όταν αυτό αυξάνει, άσχετα αν έχει ειδικό βάρος 1010, αυτό σημαίνει ότι οι νεφρολι αναλαμβάνουν σιγά - σιγά. Τελικά α-ποκαθίσταται η συμπυκνωτική τους ικανότητα.  Ως θεραπεία προτείνεται: -    Η θεραπεία του αιτίου που την προκαλεί. -    Τεχνητός νεφρός. Είναι ένα όργανο με το οποίο κάνουμε πλύση του αίματος, ώστε να απομακρύνουμε τις τοξικές ουσίες που α-θροίζονται στο αίμα, κυρίως όμως το κάλιο που αποτελεί τον κύριο κίνδυνο. Η χρήση του τεχνητού νεφρού γίνεται μέχρις ότου να αναλάβουν οι νεφροί.  Τέλος τονίζουμε ότι τα διουρητικά φάρμακα πρέπει να αποφεύγονται γιατί δεν έχουν καμία δράση. Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια αρχικά είναι λανθάνουσα και σιγά - σιγά εκδηλώνεται με κύριο σύμπτωμα την ουραιμία, προκαλείται από χρόνιες νεφρίτιδες, ή χρόνιες εκφυλιστικές παθήσεις των νεφρών.  Τα συμπτώματα είναι: -    Ουραιμία η οποία διακρίνεται σε: -    Μικρή όταν η ουρία του αίματος είναι 50 - 100 mg%. -    Μέτρια όταν είναι 100 - 200 mg%. -    Μεγάλη όταν είναι μόνιμα πάνω από 200 mg%. -    Αναιμία που οφείλεται σε τοξική επίδραση των αζωτούχων ου-σιών στον μυελό των οστών. -    Υπονατριαιμία (μείωση της απορρόφησης του Na). -    Οξέωση που πορεύεται παράλληλα με την αύξηση των αζωτού-χων ουσιών. Η οξέωση οφείλεται σε μείωση της ρυθμιστικής ικανότητας των νεφρών, στο pH. -    Δυσπεπτικά ενοχλήματα, μυρωδιά αμμωνίας στην απόπνοια και τον ιδρώτα του ασθενούς κλπ. που οφείλονται στην ουραιμία. -    Καρδιακή ανεπάρκεια γιατί αναπτύσσεται υπέρταση (νεφρικής αιτιολογίας).   Η χρόνια ανεπάρκεια πάντα καταλήγει άσχημα αλλά οι ασθενείς μπο-ρούν χρόνια γιατί έχει βραδεία εξέλιξη.  Τελικά ο ασθενής πεθαίνει από ουραιμικό κώμα λόγω της βλαπτικής δράσης των αζωτούχων ουσιών στον εγκέφαλο (ζάλη, κεφαλαλγία, υ-πνηλία ή διέγερση, ψυχικές διαταραχές κλπ.). Ο ασθενής όμως μπορεί να πεθάνει από καρδιακή ανεπάρκεια, βρογχοπνευμονία κλπ. (επιπλοκές).  Η θεραπεία είναι συμπτωματική και ταυτόχρονα στοχεύει στη θεραπεία του αιτίου.   Δημήτριος Κρυπωτός Ιατρός Παθολόγος