Διατροφή και χρήση κορτιζόνης

Εκτός από τα οφέλη μιας οποιασδήποτε φαρμακευτικής αγωγής υπάρχει πάντα η πιθανότητα των παρενεργειών. Ένα από τα  φάρμακα που μπορούν να δημιουργήσουν τέτοια προβλήματα είναι και η κορτιζόνη, η οποία είναι μια ορμόνη του οργανισμού ευρισκόμενη στα επινεφρίδια υπό μορφήν κορτιζόλης και η οποία επιρρεάζει πολλά συστήματα οργάνων με κάποια από αυτά να είναι το ενδοκρινικό σύστημα, οι φλεγμονώδεις αντιδράσεις, οι αντοχές στο stress κλπ. Εφ’ όσον έχει αντιφλεγμονώδη, αναλγητική και ανοσοκατασταλτική δράση, συνταγογραφείται για την θεραπεία μιας μεγάλης σειράς παθήσεων όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, διάφορες φλεγμονώδεις καταστάσεις τόσο του δέρματος όσο και των εντέρων, κάποια αυτοάνοσα νοσήματα και αλλεργίες που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αν δεν χορηγηθεί κορτιζόνη.   Όπως όλα τα  φάρμακα, έτσι και η κορτιζόνη έχει παρενέργειες που εξαρτώνται τόσο από την δόση όσο και από την χρονική διάρκεια που παίρνει κάποιος το φάρμακο. Πολύ συχνά εμφανίζεται οστεοπόρωση, αυξημένη όρεξη, υπέρταση κλπ.   Μερικές από τις παρενέργειες εμφανίζονται παράλληλα με την λήψη της κορτιζόνης και εξαρτώνται από την διατροφή, όπου αν γίνουν κάποιες μικρές αλλαγές μπορεί να αποφευχθούν τα συμπτώματα.   Το οίδημα εξ’ αιτίας της κατακράτησης υγρών είναι η συνηθέστερη παρενέργεια σχετιζόμενη με την διατροφή με πιο συνηθισμένο αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους. Το επιπλέον αλάτι στο φαγητό, θα πρέπει να αποφεύγεται παράλληλα με την κορτιζόνη για έξι περίπου μήνες, μετά τη λήξη της αγωγής. Εκτός από το αλάτι που βάζουμε εμείς στο φαγητό, υπάρχουν και πολλά άλλα που έχουν αλάτι όπως τα διάφορα κονσερβοποιημένα ή τυποποιημένα προϊόντα ακόμα και το ψωμί ή οι φρυγανιές. Προσφάτως κάποια από αυτά τα προϊόντα έχουν αρχίσει να παράγονται χωρίς νάτριο για να μπορούν να καταναλωθούν από όλους και κυρίως από αυτούς που πρέπει να έχουν μια χαμηλή σε νάτριο δίαιτα.   Ακόμα μπορεί να παρουσιαστεί ανεβασμένο σάκχαρο λόγω της κορτιζόνης. Για να αποφευχθεί η υψηλή τιμή του σακχάρου τα άτομα αυτά πρέπει να ακολουθούν τις αρχές διατροφής του σακχαρώδη διαβήτη. Τα μικρά και συχνά γεύματα, όπως και η αποχή από την ζάχαρη, τις μαρμελάδες κλπ. θα βοηθήσουν στην ρύθμιση της γλυκόζης. Τρία γεύματα και δυο σνακ με το μεταξύ τους διάστημα να είναι 2-3 ώρες είναι σημαντικά. Επίσης πρέπει να τρώνε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, προϊόντα ολικής άλεσης κάθε μέρα για να παίρνουν τις αναγκαίες φυτικές ίνες και να επιτευχθούν οι ιδανικές τιμές σακχάρου.   Η χορήγηση κορτιζόνης για μεγάλο διάστημα οδηγεί σε οστεοπόρωση, πράγμα που αυξάνει τον κίνδυνο των καταγμάτων. Οι ασθενείς που κάνουν χρόνια χρήση κορτιζόνης πρέπει να τρώνε τρεις μερίδες από γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών. Τα πράσινα και φυλλώδη λαχανικά είναι πολύ καλές πηγές ασβεστίου. Εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και ξηρούς καρπούς όπως τα καρύδια, τα αμύγδαλα και το σουσάμι. Κάποιες φορές χρειάζεται να δοθεί και κάποιο συμπλήρωμα βιταμίνης D.   Επίσης μπορεί να παρατηρηθεί καταβολισμός της μυϊκής μάζας πράγμα που οδηγεί σε μεγάλες ανάγκες για πρωτεΐνη. Πρέπει επίσης να λαμβάνουμε χαμηλές ποσότητες από κορεσμένα λιπαρά. Είναι ένας πάρα  πολύ σημαντικός συνδυασμός αφού τόσο τα τριγλυκερίδια, όσο και η χοληστερόλη παρουσιάζουν αυξημένες τιμές στους χρήστες κορτιζόνης.   Όπως βλέπουμε ο ρόλος της διατροφής καθ’ όλη την διάρκεια της θεραπείας με κορτιζόνη είναι σπουδαίος. Με μικρές τροποποιήσεις στην διατροφή μας, εξασφαλίζουμε το μέγιστο δυνατό όφελος από την κορτιζόνη.   Χαλιμούρδα Ιωάννα Διαιτολόγος - Διατροφολόγος ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης