Μύες της αναπνοής

Οι μύες της αναπνοής ή διαφορετικά οι αναπνευστικοί μύες χωρίζονται στους εισπνευστικούς και τους εκπνευστικούς μύες.   Εισπνευστικοί µύες   Οι εισπνευστικοί µύες χωρίζονται στους κύριους και στους επικουρικούς.   Οι κύριοι εισπνευστικοί µύες είναι:   α)  το διάφραγµα.  Είναι  ένας  µυς  λεπτός  και  πλατύς,  κυρτός  προς  τα  πάνω  όταν βρίσκεται σε χάλαση και σχηµατίζει δυο θόλους. Εµφανίζει µια κεντρική περιοχή που έχει  υφή  τενόντια  σε  σχήµα τριφυλλιού.  Σ’  αυτή  καταφύεται  το  περιφερικό  µυώδες τµήµα, το οποίο έχει τρεις εκφύσεις: τη στερνική, την πλευρική και την οσφυϊκή. Η λειτουργία του µοιάζει µε την κίνηση ελατηρίου που ανεβοκατεβαίνει µειώνοντας και αυξάνοντας     έτσι     την     κάθετη     διάµετρο    του     θώρακα.     Στην     ήρεµη    αναπνοή ανεβοκατεβαίνει  κατά 2-3 cm, ενώ στη βαθιά αναπνοή κατά 5-10 cm. Το διάφραγµα εκτελεί  το  60-70%  της  αναπνευστικής  λειτουργίας.  Η  δράση  του  περιορίζεται  όταν υπάρχει δυσκολία στην κάθοδο, π.χ. στην κύηση, στους υποδιαφραγµατικούς όγκους κ.α. β) οι έξω µεσοπλεύριοι. Αυτοί είναι έντεκα και καλύπτουν τα διαστήµατα µεταξύ των πλευρών. Έχουν κοντές και παράλληλες µεταξύ τους ίνες, η δε φορά τους είναι λοξή από πίσω και πάνω, προς τα εµπρός και κάτω. Εκφύονται από το έξω χείλος της αύλακας της επάνω πλευράς και καταφύονται στο επάνω χείλος της αµέσως κατώτερης πλευράς. Με τη σύσπασή τους ανυψώνουν τις πλευρές.   Οι επικουρικοί εισπνευστικοί µύες είναι:   α)  ο µείζων θωρακικός.  Εκφύεται  από  το  έσω  τριτηµόριο  της  κλείδας,  από  τους χόνδρους των έξι πρώτων πλευρών, από την πρόσθια επιφάνεια του στέρνου και από τη θήκη  του  ορθού  κοιλιακού.  Οι  ίνες  του  έχουν  φορά  προς  τα  επάνω  και  έξω  και καταφύονται στην ακρολοφία του µείζονος βραχιονίου ογκώµατος. β) ο ελάσσων θωρακικός. Σκεπάζεται από το µείζονα θωρακικό και οι ίνες του είναι παράλληλες  µεταξύ τους.  Εκφύεται  από  την  έξω  επιφάνεια  της  τρίτης,  τέταρτης  και πέµπτης πλευράς και καταφύεται στην κορακοειδή απόφυση. γ) ο στερνοκλειδοµαστοειδής.  Είναι ένας ευδιάκριτος  µυς που µε τον οµόλογό του σχηµατίζει ένα V µε τη γωνία στο στέρνο. Εκφύεται από την κλείδα και από το στέρνο και καταφύεται στην κορακοειδή απόφυση. Όταν σταθεροποιείται το κεφάλι από τη σύσπαση των εκτεινόντων µυών, οι στερνοκλειδοµαστοειδείς µε τη σύσπασή τους ανυψώνουν την κλείδα και το στέρνο. δ) οι σκαληνοί. Είναι τρεις: ο πρόσθιος, ο µέσος και ο οπίσθιος. Ο πρόσθιος εκφύεται από τις εγκάρσιες αποφύσεις του Α3 ως του Α6 αυχενικού σπονδύλου και καταφύεται στο φύµα της πρώτης πλευράς. Ο µέσος εκφύεται από τις εγκάρσιες αποφύσεις του Α2 ως και του Α7 αυχενικού σπονδύλου και καταφύεται στην πρώτη πλευρά, πίσω και έξω από την κατάφυση του πρόσθιου. Ο οπίσθιος εκφύεται από τις εγκάρσιες αποφύσεις του Α5, Α6 και Α7 αυχενικού σπονδύλου και καταφύεται στη δεύτερη πλευρά. Όταν σταθεροποιηθεί η έκφυσή τους, βοηθούν στην ανύψωση των πλευρών. ε) ο τραπεζοειδής. Εκφύεται από τη βάση του κρανίου, από τις ακανθώδεις αποφύσεις του  Α1-Α7  αυχενικού  σπονδύλου   και  από  τις  ακανθώδεις   αποφύσεις  όλων  των θωρακικών σπονδύλων και καταφύεται στην κλείδα, στο ακρώµιο και στην άκανθα της ωµοπλάτης. Όταν ο µυς συσπάται φέρνει τους ώµους προς τα πάνω και πίσω και δρα σαν εισπνευστικός µυς. στ) οι ροµβοειδείς. Είναι δύο, ο ελάσσων και ο µείζων ροµβοειδής. Εκφύονται από τις ακανθώδεις αποφύσεις του Α6-Α7 αυχενικού σπονδύλου (ελάσσων ροµβοειδής) και Θ1- Θ4 θωρακικού  σπονδύλου  (µείζων ροµβοειδής) και καταφύονται  στο έσω χείλος της ωµοπλάτης.   Όταν   συσπώνται   έλκουν   την   κάτω   γωνία   της   ωµοπλάτης   προς   τη σπονδυλική   στήλη.   Συνεργάζονται   µε  τους   τραπεζοειδείς   για   να   κρατήσουν   τις ωµοπλάτες σε σωστή θέση και ανυψώνουν τις πλευρές. ζ) ο πρόσθιος οδοντωτός.  Εκφύεται  µε εννέα οδοντώµατα από την πρώτη  ως την ένατη πλευρά και καταφύεται στο σπονδυλικό χείλος της ωµοπλάτης. Όταν η ωµοπλάτη είναι ακίνητη, µε τη σύσπασή του ανυψώνει τις πλευρές. η)  οπίσθιος  άνω  οδοντωτός.  Εκφύεται  από  τις  ακανθώδεις  αποφύσεις  του  Α7 αυχενικού  σπονδύλου  και  των  Θ1-Θ3  θωρακικών  σπονδύλων.  Καταφύεται  από  τη δεύτερη ως την πέµπτη πλευρά.   Εκπνευστικοί µύες   ∆εν υπάρχουν κύριοι εκπνευστικοί µύες, παρά µόνο επικουρικοί. Αυτοί είναι:   α) οι έσω µεσοπλεύριοι. Είναι έντεκα και γεµίζουν τα ενδιάµεσα κενά µεταξύ των πλευρών. Βρίσκονται κάτω από τους έξω µεσοπλεύριους. Η φορά τους είναι αντίθετη από αυτή των έξω µεσοπλεύριων (από εµπρός και κάτω προς τα επάνω και πίσω), έτσι που να διασταυρώνονται µεταξύ τους. Εκφύονται από το επάνω χείλος της κατώτερης πλευράς και καταφύονται στην αύλακα της υπερκείµενης πλευράς. β) οι κοιλιακοί µύες. Αυτοί είναι ο ορθός κοιλιακός, ο έξω λοξός, ο έσω λοξός και ο εγκάρσιος κοιλιακός µυς. Ο ορθός κοιλιακός εκφύεται µε τρία οδοντώµατα από την έξω επιφάνεια του πέµπτου ως έβδοµου πλευρικού χόνδρου και από την ξιφοειδή απόφυση και καταφύεται στο πάνω χείλος του ηβικού οστού. Ο έξω λοξός κοιλιακός εκφύεται µε οκτώ οδοντώµατα από την έξω επιφάνεια της πέµπτης ως της δωδέκατης πλευράς. Οι ίνες του έχουν φορά από πάνω, έξω και πίσω προς τα κάτω, µέσα και εµπρός. Ένα µέρος απ’ αυτές καταφύεται στο έξω χείλος της λαγόνιας ακρολοφίας, ενώ οι υπόλοιπες καταλήγουν  στην απονεύρωση  του έξω λοξού. Οι απονευρώσεις  των δύο έξω λοξών κοιλιακών διαπλέκονται µεταξύ τους και µε τις απονευρώσεις των άλλων πλάγιων κοιλιακών και σχηµατίζουν την ινώδη ραφή που καλείται λευκή γραµµή. Ο έσω λοξός κοιλιακός εκφύεται από το πρόσθιο τριτηµόριο της λαγόνιας ακρολοφίας, από την οσφυονωτιαία περιτονία και από την έξω µοίρα του βουβωνικού συνδέσµου. Οι ίνες του έχουν  φορά  από  πίσω  και  κάτω  προς  τα  εµπρός  και  πάνω  και  καταλήγουν  σε απονεύρωση, που χωρίζεται σε δύο πέταλα (πρόσθιο και οπίσθιο) για να σχηµατίσει τη θήκη του ορθού κοιλιακού. Οι πίσω ίνες καταλήγουν στις τρεις τελευταίες πλευρές. Ο εγκάρσιος  κοιλιακός  µυς  εκφύεται  µε  έξι  οδοντώµατα  από  την  έσω  επιφάνεια  του έβδοµου ως δωδέκατου πλευρικού χόνδρου, από την οσφυονωτιαία περιτονία, από το έσω χείλος της λαγόνιας ακρολοφίας, από την πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα και από το βουβωνικό σύνδεσµο. Οι ίνες του έχουν εγκάρσια φορά και καταλήγουν σε απονεύρωση που παίρνει µέρος στο σχηµατισµό του πίσω τοιχώµατος της θήκης του ορθού κοιλιακού µυός και της λευκής γραµµής. γ)  ο πλατύς ραχιαίος.  Εκφύεται  από  τις  ακανθώδεις  αποφύσεις  του  Θ7  ως  Θ12 θωρακικού σπονδύλου, από τις ακανθώδεις αποφύσεις Ο1 ως Ο5 οσφυϊκών σπονδύλων, από  την  έξω  επιφάνεια  των  κάτω  πλευρών  και  από  τη  λαγόνια  ακρολοφία  και καταφύεται στην αύλακα του δικεφάλου του βραχιονίου οστού. Όταν η ωµοπλάτη είναι ακίνητη, κατεβάζει τις πλευρές. δ) οπίσθιος κάτω οδοντωτός. Εκφύεται από τις ακανθώδεις αποφύσεις των Θ11-Θ12 και  Ο1-Ο2  σπονδύλων  και καταφύεται  στις τέσσερις  κατώτερες  πλευρές  µε τέσσερα οδοντώµατα. Με τη σύσπασή του κατεβάζει τις τελευταίες πλευρές.   Κρυπωτός Δημήτριος Ιατρός Παθολόγος