Κύκλος ζωής της τρίχας

Οι τρίχες αυξάνουν µε διακοπές και έχουν περιοδική αύξηση που ακολουθείτε από περιοδική  ανάπαυση. Η  κυκλική  αυτήν  δραστηριότητα  εκδηλώνεται  στον  άνθρωπο  υπό µορφή µωσαϊκού δηλ. η φάση του κύκλου κάθε θύλακα είναι ανεξάρτητη από την φάση που βρίσκεται ένας γειτονικός θύλακας. Κάθε θύλακας διέρχεται από τρεις διαδοχικές φάσεις : •    της ανάπτυξης ( αναγενής φάση )

•  της  αναστολής  της  ανάπτυξης  και  προετοιµασία της  τρίχας  για  πτώση (καταγενής φάση )

•  της ηρεµίας ( τελογενής φάση ) όπου έχουµε πτώση των τριχών.

1. Κατά την αναγενή φάση, τα µητρικά κύτταρα του βολβού του θύλακα της τρίχας πολλαπλασιάζονται  γύρω  από  την  καλά  αιµατούµενη περιοχή  της  θηλής  της  ρίζας  και σχηµατίζουν τον εσωτερικό κολεό της από τον οποίο θα σχηµατιστεί η κεράτινη της τρίχας. Η αύξηση τερµατίζεται όταν το στέλεχος της τρίχας αποκτήσει το κανονικό του µήκος. Η φάση αυτή διαρκεί περισσότερο από τις άλλες δυο και αρχίζει πριν ακόµα πέσει η τελογενής τρίχα. Η διάρκεια της φάσης αυτής για τις τρίχες του τριχωτού της κεφαλής είναι από 2-6 χρόνια και είναι η µεγαλύτερη από την διάρκεια των άλλων τριχών του σώµατος.
2. Η  καταγενής φάση αποτελεί  ένα  ενδιάµεσο και  µεταβατικό στάδιο  κατά  το  οποίο  ο θύλακας προετοιµάζεται για την απόπτωση της τρίχας και την αντικατάσταση της από νέα. Το στάδιο αυτό ξεκινάει µε την διακοπή των διαιρέσεων των µητρικών κυττάρων του βολβού ενώ ο βολβός συρρικνώνεται και ανεβαίνει προς την επιφάνεια. Το στάδιο αυτό διαρκεί 2-3 βδοµάδες.
3. Τέλος ο θύλακας µπαίνει σε µια περίοδο ηρεµίας, την τελογενή φάση. Ο βολβός του θύλακα έχει πλήρως κερατινοποιηθεί και βρίσκεται στην επιφανειακότερη θέση που µπορεί να φτάσει. Το στάδιο αυτό διαρκεί 3-4 µήνες και οι τρίχες πέφτουν µε απλή µηχανική έλξη ( χτένισµα ή λούσιµο ) ή επειδή η νέα τρίχα που δηµιουργείται στο διάστηµα αυτό ανεβαίνει σιγά σιγά και σπρώχνει την παλιά έως ότου αυτή µε την σειρά της να πέσει.

Μετά από διάφορες µετρήσεις που έγιναν σε φυσιολογικές καταστάσεις στο τριχωτό της κεφαλής βρέθηκε ότι το 84% των τριχών βρίσκεται στο αναγενές στάδιο, το 2% στο καταγενές και το 14% στο τελογενές. Η  εξέλιξη  της  τρίχας  µπορεί να  διαπιστωθεί είτε  µε ιστολογική εξέταση  είτε  µε τριχοριζόγραµµα ( τριχόγραµµα). Η δεύτερη εξέταση γίνεται τοποθετώντας 50-60 τρίχες από το  τριχωτό  της  κεφαλής  στο  µικροσκόπιο και  στην  συνέχεια  µελετώντας  την  αναλογία αναγενών και τελογενών τριχών. Παράγοντες που επηρεάζουν τον κύκλο της τρίχας Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον κύκλο των τριχών δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Ο   κύκλος   των   τριχών   είναι   κατά   πάσα   πιθανότητα   γενετικά προκαθορισµένος όµως επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες όπως το κλίµα, η θρέψη, η γενικότερη υγεία, οι ορµόνες και η λήψη φαρµάκων. Ειδικότερα:

1.  Παρατηρούµε κατά  την  εγκυµοσύνη µια  αυξηµένη αναλογία  των  τριχών  του τριχωτού της κεφαλής να βρίσκονται σε αναγενές στάδιο κατά το 2° και 3° τρίµηνο της. Μετά τον τοκετό όµως, ο κύκλος επανέρχεται µε αποτέλεσµα οι αυξηµένες αναγενείς τρίχες που υπήρχαν να µετατρέπονται σε τελογενείς και κατά συνέπεια να έχουµε αυξηµένη πτώση µέχρι τον 3° µήνα µετά τον τοκετό. 2.    Οι   θύλακες    των    τριχών   στο   τέλος    της    εµβρυϊκής    ζωής    βρίσκονται   σε δραστηριότητα. Με τον τοκετό περνάνε σε τελογενή φάση 6-12 εβδοµάδων όπου οι τρίχες πέφτουν.   Η   επανεµφάνιση   τους  γίνεται   µε  την   φυσιολογική   κυκλική δραστηριότητα, υπό µορφή µωσαϊκού. Απ' όλες τις τρίχες του σώµατος, µόνο της κεφαλής µετατρέπονται σε τελογενείς. 3.    Στην ήβη, οι τρίχες δέχονται την επίδραση των ανδρογόνων, η δεκτικότητα όµως των υποδοχέων τους είναι διαφορετική και στα δυο φύλα σε ορισµένες περιοχές του σώµατος. 4.    Με  την  αύξηση  της  ηλικίας  παρατηρείτε  µείωση των  αναγενών  τριχών  προς όφελος των τελογενών. Το φαινόµενο αυτό, αν και φυσιολογικό, µπορεί να επηρεαστεί από γενετικούς παράγοντες και να είναι πρώιµο αλλά µπορεί και να επιταχυνθεί στους άντρες από την  επίδραση  των  ανδρογόνων  και  στις  γυναίκες  από  παθολογικές  καταστάσεις  µε αποτέλεσµα οι θύλακες των τελογενών τριχών να υποστρέφουν σε θύλακες εµβρυϊκού χνοώδους τριχώµατος. 5.    Τέλος, η επίδραση παθολογικών παραγόντων, όπως το ψυχολογικό 8ίτ€88 και η συστηµατική νόσος, µπορεί να οδηγήσουν στην αυτόµατη µετάπτωση από το αναγενές στο τελογενές στάδιο χωρίς την µεσολάβηση του καταγενούς.

Επιμέλεια άρθρου Ζάρπα Ευαγγελία Πτυχ. Αισθητικής – Κοσμητολογίας Καθηγήτρια Αισθητικής – Εισηγήτρια Σεμιναρίων