Καρδιακή ανεπάρκεια

Καρδιακή ανεπάρκεια είναι η κατάσταση κατά την οποία η καρδιά δε μπορεί να στείλει το απαιτούμενο αίμα στα όργανα.  Δημιουργείται κυρίως όταν υπάρχει κάποιο εμπόδιο στην εξώθηση του αίματος από την καρδιά, οπότε για να το υπερνικήσει η καρδιά θα πρέπει να λειτουργεί περισσότερο. Αρχικά με την “επιπλέον” λειτουργία το μυοκάρδιο υπερτρέφεται (διογκώνεται) αλλά αργότερα αρχίζει να εξασθενεί και κάμπτεται (κουράζεται).  Αποτέλεσμα της καρδιακής ανεπάρκειας είναι η στάση του αίματος στην μικρή ή την μεγάλη κυκλοφορία ανάλογα και κυρίως στα φλεβικά σκέλη τους. Δηλαδή η καρδιά αδυνατεί να εξωθήσει το αίμα στις αρτη-ρίες, οπότε αυτό συγκεντρώνεται αρχικά στις κοιλότητες της καρδιάς και όσο ρποχωράει η κατάσταση στις φλέβες που βρίσκονται πίσω από κοι-λότητες.   Την καρδιακή ανεπάρκεια την διακρίνουμε ιδιαίτερα σε:   -    Ανεπάρκεια της αριστερής καρδίας και   -    Ανεπάρκεια της δεξιάς καρδίας.   Αρχικά υπάρχει είτε η μια είτε η άλλη μορφή, αλλά τελικά ανεπαρκεί ολόκληρη η καρδιά οπότε μιλάμε για ολική καρδιακή ανεπάρκεια.   Αυτό συμβαίνει γιατί η μικρή και η μεγάλη κυκλοφορία είναι στην σειρά και επομένως διαταραχή της μιας από τις δυο έχει σαν επακόλουθο και την διαταραχή της άλλης π.χ. στην ανεπάρκεια της αριστερής καρδίας δημιουργείται στάση του αίματος αρχικά στον αριστερό κόλπο και μετά στις πνευμονικές φλέβες και από εκεί σε όλη την μικρή κυκλοφο-ρία, με αποτέλεσμα την αύξηση της πίεσης σε αυτή. Η δεξιά όμως καρ-διά, που στέλνει το αίμα στην μικρή κυκλοφορία, βρίσκει εμπόδιο (την πίεση) και προσπαθώντας να το υπερνικήσει αρχικά υπερτρέφεται και τέλος κάμπτεται (ανεπαρκεί και αυτή).   Οι κυριότερες αιτίες της αριστερής καρδιακής ανεπάρκειας είναι:   -    Η υπέρταση (η καρδιά αντιμετωπίζει μεγάλη αντίσταση).   -    Οι παθήσεις των στεφανιαίων αγγείων (αθηροσκλήρωση).   -    Οι βλάβες των αορτικών βαλβίδων και των βαλβίδων της μη-τροειδούς (παραμένει πολύ αίμα στην καρδιά οπότε “ζορίζεται” να το διώξει και τέλος ανεπαρκεί).   Τα συμπτώματα είναι επακόλουθα της στάσης του αίματος στην μικρή κυκλοφορία δηλαδή στους πνεύμονες (λιμνάζει το αίμα επειδή δεν μπο-ρεί εξωθηθεί από την ανεπαρκούσα αριστερή καρδιά).  Αυτά είναι:   -    Η δύσπνοια (το πρωϊμότερο σύμπτωμα) που παίρνει ποικίλλες μορφές ανάλογα εμ την βαρύτητα της κατάστασης.   -    Ο βήχας λόγω της στάσης του αίματος στους πνεύμονες.   -    Το άτομο όταν η καρδιά καμφθεί θα πεθάνει από πνευμονικό οί-δημα (η μεγάλη στάση του αίματος στους πνεύμονες - μικρή κυ-κλοφορία - που έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της πίεσης σε αυτή, τελικά προκαλεί έξοδο του υγρού από το αίμα μέσα στις κυψελίδες οπότε αχρηστεύονται - ο ασθενής πεθαίνει από έλλει-ψη οξυγόνου).   Η θεραπεία περιλαμβάνει:   -    Αντιμετώπιση του αιτίου (π.χ. της υπέρτασης). -    Καρδιοτονωτικά φάρμακα (αυξάνουν την ένταση της συστολής του μυοκαρδίου). -    Διουρητικά φάρμακα (ελαττώνουν τον όγκο του κυκλοφορού-ντος αίματος, οπότε η καρδιά “ξαλαφρώνει”). -    Δίαιτα (κυρίως αποφυγή άλατος), αποφυγή κόπωσης κλπ.     Τα κυριότερα αίτια της δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας είναι:   -    Η αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια (λόγω της στάσης του αίματος αυξάνει η πίεση στους πνεύμονες και η δεξιά για να υπερνική-σει το εμπόδιο λειτουργεί έντονα, οπότε στο τέλος κουράζεται και ανεπαρκεί).   -    Οι παθήσεις των βαλβίδων.   -    Οι παθήσεις των πνευμόνων και διάφορες συγγενείς βλαβες της καρδιάς.   Τα συμπτώματα είναι επακόλουθα της στάσης του αίματος στην μεγά-λη κυκλοφορία (το αίμα λιμνάζει στις φλέβες επειδή δεν μπορεί να εξω-θηθεί από την ανεπαρκούσα δεξξιά καρδιά).  Αυτά είναι:   -    Το οίδημα στα κάτω άκρα.   -    Ο ασκίτης (υγρό στην περιτοναϊκή κοιλότητα) και η διόγκωση του ήπατος λόγω της στάσης στην φλεβική κυκλοφορία.   Τα οιδήματα και ο ασκίτης οφείλονται στην έξοδο του υγρού από τα τριχοειδή λόγω της αυξημένης πίεσης από την φλεβική στάση.   -    Η ολιγουρία, η κυάνωση (λόγω της μη οξυγόνωσης του αίματος) κλπ.   Η θεραπεία περιλαμβάνει: -    Ανάπαυση. -    Δίαιτα. -    Καρδιοτονωτικά. -    Διουρητικά κλπ.   Δημήτριος Κρυπωτός Ιατρός Παθολόγος