Καλλυντικά Προϊόντα Και Αρχαία Ελλάδα

Ο    Αρχαίος Ελληνικός πολιτισµός έχει να µας επιδείξει µια ποικιλία στοιχείων σχετικά µε τον καλλωπισµό του ανθρώπου. Οι Έλληνες έδιναν ιδιαίτερη βαρύτητα στο κάλλος,γι΄ αυτό και το θεοποίησαν με τη  θεά του έρωτα και της οµορφιάς την Αφροδίτη να αποτελεί το πρότυπο οµορφιάς από τότε µέχρι και σήµερα. Το πρόσωπο διαιρούνταν σε τρία µέρη τα οποία έπρεπε να είναι µεταξύ τους ίσα.Από τη γραµµή των µαλλιών ως τα φρύδια, από τα φρύδια ως το πάνω χείλος και από το άνω χείλος ως το πηγούνι.Την ιδανική αυτή αναλογία ονόµασαν « χρυσή τοµή ». Ευρήματα στις Κυκλάδες που χρονολογούνται στο τέλος της 4ης  έως στο τέλος της 2ης  π.χ. χιλιετίας δείχνουν πως οι Ελληνες έφεραν είδη στολισμού από την Ανατολή.Επιπλέον βρέθηκαν στοιχεία επάνω σε αγαλματίδια για τον τρόπο βαφής των γυναικών της εποχής.  Φαίνεται λοιπόν πως έβαφαν με χρώμα τα μάτια, τα χείλη αλλά και τα γεννητικά τους όργανα. Από τα κυκλαδικά ευρήµατα πλησιάζουµε στα µυκηναϊκά χρόνια του 13ου αιώνα π.χ. όπου παρατηρήθηκε ότι ότι φέρουν κόκκινο χρώµα στα χείλη και στα µάτια τα οποία επιπλέον ήταν και περιγεγραµµένα µε µαύρο χρώµα έχοντας µια ανοδικότητα στα σχήµα τους. Με µαύρο χρώµα ήταν επίσης σκιασµένα και τα φρύδια. Όσο αφορά τις πληροφορίες σχετικά με την ένδυση στην εποχή του χαλκού στην Κρήτη, από το 2100-1560 π.χ. συλλέγουμε πληροφορίες  από τοιχογραφίες στις οποίες  βλέπουµε ότι οι άντρες φορούν το µινωικό ζώµα και παρουσιάζονται µε ξυρισµένο κεφάλι φορώντας ψηλά υποδήµατα.  Οι γυναίκες φορούσαν φούστες µε διάφορες µορφές και φραµπαλάδες, ενώ πάνω από την µέση είχαν τα περικόρµια που άφηναν ανοιχτό το στήθος ή το κάλυπταν µε ένα λεπτό ύφασµα. Τα μαλλιά ήταν φτιαγμμένα με ιδιαίτερη τέχνη, ήταν πλούσια και άριστα φροντισµέν και οι γυναίκες προσθέτανε κορδέλες ή χρυσές χάντρες.  Το πρόσωπο, το έβαφαν µε λευκό χρώµα, τα χείλη µε κόκκινο και τα µάτια µε διάφορες χρωστικές.    Πρέπει  να  σηµειωθεί  ότι  φρόντιζαν  ιδιαίτερα  τον καλλωπισµό τους και έδιναν µεγάλη σηµασία στην αρµονία των χρωµάτων. Η παρασκευή αρωµάτων , αλοιφών και ψιµυθίων γινόταν    σε   από αρωµατοποιούς που τους ονόµαζαν «αλοιφοποιούς». Τα κυριότερα προϊόντα που εισήγαγαν οι Κρήτες από την Αίγυπτο, τη Συρία και το Λίβανο ήταν  βάλσαµο , κανέλα, νάρδο, σµύρνα και πρώτες ύλες για την Παρασκευή αρώµάτων.

•      Με την επέκταση του εμπορίου  οι Αρχαίοι Έλληνες από τον 8ο αιώνα π.χ. , έπαιξαν σηµαντικό ρόλο στη µεταφορά των γνώσεων και της τεχνικής του καλλωπισμού στην Αίγυπτο αλλά και σε άλλες χώρες.

Οι   Αρχαίοι  Έλληνες µελετούν    και     την    ιατρική     χρήση    διαφόρων σκευασµάτων. Στην Αθήνα του 7ου αιώνα π.χ. φτιάχνονται καλλυντικά από μαντζουράνα, κρίνο, θυµάρι,         φασκόµηλο, γλυκάνισσο , τριαντάφυλλο και ίριδα.  Τα καλλυντικά αυτά έµπαιναν σε ελαιόλαδο, αµυγδαλέλαιο,  καστορέλαιο και  λινέλαιο, σχηµατίζοντας παχύρρευστες  αλοιφές, που τις διατηρούνταν σε βάζα.    Οι   γνώσεις     αυτές    πέρασαν    από     τους    Έλληνες     στους Ρωµαίους.  Οι Ρωμαίοι όμως με τη σειρά τους μετέδωσαν τις γνώσεις τους στους Έλληνες για την κατασκευή των λουτρών. Στην Αθήνα υπήρχαν από τον 5ο αι. π.Χ. δημόσια λουτρά στις εγκαταστάσεις των οποίων υπήρχε υπερβολική θέρμανση ώστε να προκαλείται εφίδρωση.  Υπήρχαν τέλος ειδικοί υπηρέτες που τα φρόντιζαν και που άλοιφαν τα σώματα των επισκεπτών µε λάδι. Κατά τον 5ο  αιώνα που δίκαια  χαρακτηρίστηκε ως « χρυσός αιώνας του  Περικλέους» , το    εµπόριο  βρίσκεται  σε άνθηση και οι Αθηναίες προµηθεύονταν από µεταξωτά και λινά ως        καλλυντικά και αρώµατα. Οι εισαγωγές γινόντουσαν από την Συρία, την Αίγυπτο και την Αλεξάνδρεια.  Οι  Αθηναίοι  συνήθιζαν  να  βάφουν  τα  µαλλιά  τους  ή  να φορούν περούκες, τα κοντά µαλλιά στις γυναίκες ήταν σηµάδι πένθους ή αναγνώριση γηρατειών, επίσης οι δούλες είχαν κοντά µαλλιά . Στο µακιγιάζ τα µαγουλά τους ήταν άσπρα µε κρέµες  από  ένα  λεπτό  στώµα  κερουσίτη  (  καθαρό  ανθρακικό µολύβι ) που το έλεγαν ψιµύθιο, ενώ  µαύριζαν  τα  φρύδια τους µε καπνιά ή ψιλοτριµµένο αντιµόνιο , σκίαζαν τα βλέφαρα τους    µε    καρβουνάκια    ή    µε    στίµµι    αντιµόνιο    µε    σκόνη    και µεγάλωναν τις βλεφαρίδες τους µε ένα µείγµα από ασπράδι αυγού, ρετσίνης και αµµωνίας. Για τα χείλη και τα νύχια τους χρησιµοποιούσαν ρίζα από αγριοµολόχα. Όσο για «ρουζ» της  εποχής  ήταν  το  µίλτον,  ένα  µίνιο  προσώπου  ή  ένα παρασκεύασµα από φύκια από ρίζα ενός αγκαθιού. Επίσης σε όλο το πρόσωπο  έβαζαν  µια  παρασκευή  από  λευκό  µόλυβδο  ενώ  τα µάτια τα άλειφαν µε καολίνη.

•      Στην Αθήνα του 6ου αιώνα π.χ στις τελετές για το θεό  ∆ιόνυσο, οι ακόλουθοι µαύριζαν τα πρόσωπά  τους  µε  καταπατιά  κρασιού  και  ψιµύθια.  Τα ψιµύθια ήταν λευκόχρωµο ανθρακωπό µολύβι.

Επίσης ενδιαφέρον παρουσίασε η ∆ήλος που το 2ο  αιώνα π.χ. , φαίνεται    από    τα    ευρήµατα πως οι γυναίκες κάτοικοι ήταν κοµψές και φιλάρεσκες όπως οι Αθηναίες. Βρέθηκαν ψιµύθια χάλκινα εργαλεία καλλωπισµού, βαζάκια και αρκετά κοσµήµατα. Όσο για το σώμα οι γυναίκες ήταν συγκροτηµένες,  αγέρωχες  και  αξιοπρεπείς,  σχεδόν  πάντα  στην ίδια στάση απεικονιζόμενες στα αγάλματα ώστε να τονίζετε ο κορµός και το στήθος. Το τέλειο γυναικείο  σώµα  φαίνεται να έχει πλούσιες καµπύλες, µικρό στήθος, καλοσχηµατισµένους γλουτούς. Η ανάπτυξη της αρωµατοποιίας στην Ελλάδα αρχίζει στην Μινωική Κρήτη. Οι Έλληνες δεν επένδυσαν στην παραγωγή αρωµατικών ουσιών τις οποίες κυρίως εισήγαγαν από την Ανατολή, αλλά στην κατεργασία και τελειοποίηση αλοιφών και αρωµάτων. Οι αρχαίοι Έλληνες    χρησιµοποιούσαν το µασάζ µε αιθέρια έλαια γιατί πίστευαν στη θεραπευτική τους δράση.

•      Η αλόη και το ελαιόλαδο ήταν δύο συστατικά που κατείχαν σημαντική θέση στην Ελλάδα.  Έφτιαχναν με αυτά αλοιφές και λάδια με σκοπό τη θεραπεία και την επούλωση των τραυμάτων.

Το σαπούνι τέλος φαίνεται πως δεν ήταν γνωστό αν και υπάρχουν αναφορές ότι πήρε  το  όνοµα  του  προς  τιµήν  της  ποιήτριας  Σαπφούς  καθώς πιθανή καταγωγή του είναι από το νησί της Λέσβου. Το σίγουρο είναι όμως πως προσθέτανε στο νερό του λουτρού νάτριο και άλατα.   Εύη Ζάρπα Πτυχ. Αισθητικός-Κοσμητολόγος ΤΕΙ Αθήνας Πηγές: makeupmagazine.gr Περιοδικό "Αισθητική σήμερα"