Ηπατίτιδα C

Ο ιός της ηπατίτιδας C, αποτελεί έναν από τους κυριότερους  παράγοντες  χρονιάς   ηπατοπάθειας,  τόσο  διεθνώς  όσο  και  στην  Ελλάδα.  Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου το 2% του πληθυσµού έχει χρονιά λοίµωξη µε τον ιό της ηπατίτιδας C. Μετάδοση ηπατίτιδας C Ο ιός της ηπατίτιδας C µεταδίδεται κυρίως εάν υπάρξει επαφή µε µολυσµένο αίµα και αυτό µπορεί να γίνει µε τους εξής τρόπους:

• από τη χρήση ενδοφλεβίων ναρκωτικών (50-70% των χρηστών µολύνονται µε τον ιό της ηπατίτιδας C µέσα στα πρώτα 5 χρόνια από την έναρξη χρήσης).
• µετάγγιση αίµατος ή παραγώγων αίµατος πριν από το 1992. Η πιθανότητα µόλυνσης µε µετάγγιση, είναι εξαιρετικά σπάνια πια, λόγω του συστηµατικού ελέγχου στις αιµοδοσίες.

• αιµοκάθαρση για µεγάλο χρονικό διάστηµα (ύπαρξη τεχνητό νεφρό).
• άσκηση επαγγέλµατος  υγείας  και  ύπαρξη  ατυχήµατος  µε  βελόνα  ή  µολυσµένο εργαλείο.
• γέννηση από µητέρα µολυσµένη µε ηπατίτιδα C. Η µετάδοση συµβαίνει σπάνια (2- 5%), αλλά η πιθανότητα αυξάνει σηµαντικά (30%) όταν η µητέρα έχει και λοίµωξη µε τον ιό HIV ή της ηπατίτιδας Β

• ερωτικές σχέσεις µε άτοµο µολυσµένο µε ηπατίτιδα C. Η µετάδοση είναι σπάνια σε άτοµα µε σταθερούς ερωτικούς συντρόφους (1%), αλλά αυξάνει σε άτοµα µε πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους, κατά τη διάρκεια οξείας νόσησης και σε συνύπαρξη ερπητικής λοίµωξης των γεννητικών οργάνων.
• τατουάζ ή  τρύπηµα  σηµείων  του  σώµατος  µε  µη  αποστειρωµένα  εργαλεία, µολυσµένα µε τον ιό της ηπατίτιδας C

• συµβίωση µε άτοµο που έχει ηπατίτιδα C και η κοινή χρήση διαφόρων προσωπικών αντικειµένων, όπως ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες, νυχοκόπτες κτλ.

Ο ιός της ηπατίτιδας C  δεν µεταδίδεται:

• µε νερό, τροφή
• σκεύη µαγειρικά ή εστιάσεως
• τουαλέτες
• µε την κοινωνική επαφή (χειραψία, αγκαλιά, φιλί, βήχας, φτέρνισµα)
• µε το θηλασµό (µητέρες µε ηπατίτιδα C θα πρέπει να σταµατούν τον θηλασµό µόνο εάν έχουν στις θηλές τους πληγές που αιµορραγούν.

  Το χρονικό διάστηµα από τη στιγµή της µόλυνσης µέχρι την εµφάνιση συµπτωµάτων κυµαίνεται για την ηπατίτιδα C από 30-90 ηµέρες (περίοδος επώασης). Μόνο ένα ποσοστό 25-35% των ατόµων µε οξεία  ηπατίτιδα C  έχει  συµπτώµατα, όπως  αδυναµία, κόπωση, ανορεξία, ενώ µερικοί µπορεί να εµφανίσουν ίκτερο. Το µεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών (75-85%) δεν θα καταφέρει να αποβάλει τον ιό και θα αναπτύξει χρονιά ηπατίτιδα C, µην έχοντας απολύτως κανένα σύµπτωµα. Για τους περισσότερους ασθενείς υπάρχει ένα  µέσο χρονικό διάστηµα 13 ετών για την ανάπτυξη συµπτωµάτων. Γενικά, στους 100 ασθενείς µε ηπατίτιδα C:

• 15-25 θα ιαθούν, αποβάλλοντας τον ιό εντός 2-6 µηνών
• 75-85 θα αναπτύξουν µακροχρόνια λοίµωξη
• 70 θα αναπτύξουν χρονιά ηπατική νόσο
• 5-15 θα εµφανίσουν κίρρωση µετά από 20-30 χρόνια
• <3% των  ατόµων  θα  πεθάνει  από  τις  επιπτώσεις  της  χρονιάς  ηπατικής  νόσου (ηπατοκυτταρικός καρκίνος και κίρρωση)

Ανάπτυξη κίρρωσης συµβαίνει πιο συχνά σε µεσήλικες από ότι σε νέους. Η ταυτόχρονη  παρουσία  ηπατίτιδας  Β  ή  λοίµωξης  από  τον  ιό  του  AIDS,  καθώς  και  η κατάχρηση αλκοόλ, είναι παράγοντες που επιταχύνουν την εξέλιξη της ηπατικής νόσου προς κίρρωση. Μέτρα προφύλαξης  ενάντια στην ηπατίτιδα C

• Όχι χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών
• Όχι κοινή  χρήση  προσωπικών  αντικειµένών  (π.χ.  ξυραφάκια,  οδοντόβουρτσες, νυχοκόπτες)
• Χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή. Ο ιός της ηπατίτιδας C µπορεί να

µεταδοθεί µε  τη  σεξουαλική  επαφή,  αλλά  αυτό  συµβαίνει σπάνια.  Ασθενείς  µε σταθερούς συντρόφους δε χρειάζεται να χρησιµοποιούν προφυλακτικό (αν και η χρήση του µειώνει τον κίνδυνο µετάδοσης), κάτι που συστήνεται σε όσους ασθενείς έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους. Εδώ πρέπει να σηµειωθεί ότι η χρήση του προφυλακτικού προστατεύει και από άλλα σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα, όπως AIDS, ηπατίτιδα Β, σύφιλη, χλαµύδια, κτλ.

• Οι επαγγελµατίες υγείας να χρησιµοποιούν γάντια και ο χειρισµός, όπως βελόνες, σύριγγες και άλλα αιχµηρά αντικείµενα να πραγµατοποιείται µε ασφάλεια.
• Προσοχή στους κινδύνους για την υγεία, εάν πρόκειται να πραγµατοποιηθεί τατουάζ ή τρύπηµα σηµείων του σώµατος. Κίνδυνος µόλυνσης από εργαλεία που θα χρησιµοποιηθούν, τα οποία δεν έχουν αποστειρωθεί σωστά κι εάν δε λαµβάνονται όλα τα µέτρα υγιεινής εκ µέρους του επαγγελµατία (π.χ. πλύσιµο χεριών, χρήση γαντιών µιας χρήσης).

Σε περίπτωση που είναι κάποιος φορέας ηπατίτιδας C:

• ∆εν πρέπει να γίνει αιµοδότης ή δωρητής οργάνων.
• Να µην µοιράζεται προσωπικά του αντικείµενα που µπορεί να φέρουν αίµα επάνω τους µε άλλα άτοµα (π.χ. ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες, νυχοκόπτες).
• Κάθε ανοικτή πληγή ή τραύµα να είναι καλυµµένη και σε περίπτωση που υπάρχουν σταγονίδια αίµατος καθαρίστε τα µε αδιάλυτη χλωρίνη.
• Οι ασθενείς  µε ηπατίτιδα  C  δεν  θα  πρέπει  να  υποβάλλονται  σε  κανενός  είδους περιορισµό στην εργασία τους ή την άθληση και δε χρειάζεται να χρησιµοποιούν ατοµικά σκεύη φαγητού, πετσέτες ή ατοµικές τουαλέτες.
• Εµβολιαστείτε για την ηπατίτιδα Α και Β. Εµβόλιο για την ηπατίτιδα C  δεν υπάρχει.

  Δημήτριος Κρυπωτός Ιατρός Παθολόγος