Διπολική διαταραχή

Η Διπολική Διαταραχή είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια  DSM-IV-TR εντάσσεται στις Διαταραχές της Διάθεσης. Ο ασθενής που πάσχει από αυτήν τη νόσο μοιάζει να κινείται ανάμεσα σε δύο πόλους. Η κατάθλιψη εναλλάσσεται με μανία, η οποία μπορεί να διαρκέσει μέρες ή εβδομάδες. Οι εναλλαγές αυτές μπορεί να είναι γρήγορες και απρόβλεπτες. Τα βασικά συμπτώματα της καταθλιπτικής διάθεσης είναι η ανηδονία (έλλειψη ευχαρίστησης από δραστηριότητες που παλιά ήταν ευχάριστες για το άτομο), απελπισία, ανημπόρια ή κόπωση , διαταραχές του ύπνου, διαταραχές της όρεξης (απώλεια ή προσθήκη βάρους χωρίς προσπάθεια), αισθήματα και σκέψεις ενοχής, ανικανότητας, αυτοκατηγόριας, ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση, προβλήματα σκέψης, συγκέντρωσης και αναποφασιστικότητα , επανερχόμενες σκέψεις θανάτου και αυτοκτονικός ιδεασμός ή απόπειρα. Αντίθετα, η συμπτωματολογία της μανίας, του έτερου πόλου,  είναι η επαυξημένη αυτοεκτίμηση ή το αίσθημα μεγαλείου , η μειωμένη ανάγκη για ύπνο, η μεγαλύτερη ομιλητικότητα από ότι συνήθως ή η πίεση να αρχίσει να μιλά, η φυγή ιδεών ή η υποκειμενική αίσθηση ότι οι σκέψεις καλπάζουν, η περίσπαση της προσοχής, η αύξηση της σεξουαλικής διάθεσης και οι ανάρμοστες κοινωνικές ή σεξουαλικές πράξεις και η υπέρμετρη εμπλοκή σε ευχάριστες δραστηριότητες που έχουν μεγάλη πιθανότητα για οδυνηρές συνέπειες. Η κατάθλιψη είναι μια συχνή διαταραχή -1 στους 5 ανθρώπους υπολογίζεται ότι κάποια στιγμή στην ζωή του θα εμφανίσει κάποια μορφή κατάθλιψης. Επηρεάζει σε διπλάσιο ποσοστό τις γυναίκες ενώ εμφανίζεται και σε εφήβους και παιδιά. Τα άτομα  ηλικίας άνω των 65 ετών έχουν επίσης τέσσερις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν κατάθλιψη σε σχέση με άτομα άλλων ηλικιών. Η μανία και η υπομανία εμφανίζονται με την ίδια συχνότητα σε άνδρες και γυναίκες. Η ηλικία με τις περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης είναι τα 20 χρόνια , ενώ μπορεί επίσης να εμφανιστεί και σε εφήβους ή σε άτομα άνω των 50 ετών. Η εμφάνιση της διαταραχής αυτής όπως και των περισσοτέρων διαταραχών οφείλεται σε ένα πλήθος παραγόντων που αλληλεπιδρούν. Τέτοιοι παράγοντες είναι γενετικοί, νευροβιολογικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί. Αποτελέσματα ερευνών έχουν δείξει ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα σε στρεσογόνα γεγονότα της ζωής  (σημαντική απώλεια, άγχος, οικονομικές δυσκολίες, κακές σχέσεις κ.τ.λ.) και στην εμφάνιση διαταραχών της διάθεσης. Ακόμη, τα επίπεδα ορισμένων νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο ( νοραδρεναλίνη και σεροτονίνη) έχει φανεί ότι σχετίζονται με την κατάθλιψη όταν είναι μειωμένα και την μανία όταν είναι αυξημένα. Οι βιολογικοί συγγενείς πρώτου βαθμού έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης από ό,τι στον γενικό πληθυσμό. Ως προς την αντιμετώπιση, η ψυχοθεραπεία έχει αποδειχθεί αποτελεσματική. Διάφορες μορφές ψυχοθεραπείας έχουν την δυνατότητα να βοηθήσουν τον ασθενή ανάλογα με την μέθοδο που χρησιμοποιούν και την θεωρία που βασίζονται ( π.χ. γνωστική ψυχοθεραπεία, συμπεριφορική, ψυχοδυναμική). Επίσης ένας άλλος τρόπος παρέμβασης που είναι αποτελεσματικός ιδιαίτερα όταν η μορφή της διαταραχής είναι σοβαρή και επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό το άτομο εμποδίζοντάς το να λειτουργήσει στην καθημερινότητα του και στους ρόλους που έχει αναλάβει, είναι η φαρμακευτική αγωγή (π.χ χορήγηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων) ενώ ο συνδυασμός των παραπάνω  δημιουργεί πιο μακροπρόθεσμα οφέλη. Η μανία ωστόσο, αντιμετωπίζεται κυρίως με φαρμακοθεραπεία (π.χ.νευροληπτικά) αλλά και με ψυχοθεραπεία.   Βασιλαδιώτη Βασιλική Ψυχολόγος