Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

Είναι μια κατάσταση όπου τα υγρά ή το φαγητό κινούμενα για διάφορούς λόγους ενάντια στην βαρύτητα, επιστρέφουν από το στομάχι προς τον οισοφάγο, πράγμα που μπορεί να τον ερεθίσει και να προκαλέσει ένα αίσθημα “καψίματος” όπισθεν του στέρνου.   Πιθανοί παράγοντες κινδύνου είναι η διαφραγματοκήλη η οποία επιρρεάζει τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα, η εγκυμοσύνη, το κάπνισμα, κάποια συγκεκριμένα φαγητά, τα σφιχτά παντελόνια και οι ζώνες και κάποια φάρμακα όπως τα αντιχολινεργικά (π.χ. αντιεμετικά) κλπ. Αν έχετε την παραμικρή υποψία ότι κάποιο φάρμακο σας προκαλεί γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, μιλήστε στον γιατρό σας. Επίσης μπορεί να προκληθεί από κάποιες νόσους όπως το σκληρόδερμα.   Είναι μια συχνή κατάσταση η οποία συμβαίνει μετά το φαγητό. Αν τα παλινδρομικά επεισόδια αυξηθούν τόσο σε συχνότητα όσο και σε διάρκεια υφίσταται η νόσος, η οποία μπορεί να έχει σχέση με κάποια προβλήματα του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα που αν δεν “κλείνει” σωστά, υγρά και τροφές μπορούν να επιστρέψουν προς τον οισοφάγο προκαλώντας συμπτώματα όπως οπισθοστερνικό αίσθημα καύσου επιτεινόμενο κατά το σκύψιμο ή την κατάκλιση, ναυτία και έμμετο, ενώ αν υπάρχουν βλάβες μπορεί να έχουμε δυσκολία ή πόνο κατά την κατάποση, βραχνάδα ή αλλαγή της φωνής, πονόλαιμο, ερρυγές και άσθμα που εμφανίζεται σε μεγάλη ηλικία.   Ένας απλός τρόπος για να γίνει η διάγνωση είναι να αρχίσει μια δοκιμαστική θεραπεία με φάρμακα που σκοπό έχουν να μειωθεί η παραγωγή οξέων στο στομάχι. Αν μειωθούν τα συμπτώματα είναι πιθανό ο ασθενής να έχει γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο. Πριν χορηγηθεί οποιοδήποτε φάρμακο πρέπει να γίνουν κάποιες εξετάσεις, γιατί τα ίδια συμπτώματα έχουν και άλλες ασθένειες. Οι εξετάσεις αυτές είναι το βαριούχο γεύμα όπου αφού πιεί ο ασθενής ένα σκιαγραφικό υγρό, παίρνουμε ακτινογραφίες, μια μανομετρία του οισοφάγου με την οποία μετράμε κυρίως την λειτουργία του κατώτερου σφιγκτήρα του οισοφάγου με την εισαγωγή ενός σωλήνα από την μύτη προς το στομάχι, αφού πρώτα ψεκάσουμε την μύτη με ένα τοπικό αναισθητικό. Επίσης γίνεται έλεγχος του pH με την 48ωρη pHμετρία η οποία για 2 ημέρες καταγράφει πόσο συχνά είναι και πόσο διαρκούν τα παλινδρομικά επεισόδια. Στο τέλος κάνουμε σύγκριση με τα συμπτώματα του ασθενούς. Η οισοφαγογαστροσκόπηση που χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί το μέγεθος της βλάβης στον οισοφάγο από την επιστροφή των γαστρικών οξέων προς αυτόν.   Η θεραπεία συνίσταται σε γενικά μέτρα με σκοπό την ελάττωση των συμπτωμάτων. Θα πρέπει να αποφύγετε το κάπνισμα και το αλκοόλ, το λίπος, την σοκολάτα, την καφεΐνη, την μέντα, τα κρεμμύδια, το σκόρδο, τον χυμό του λεμονιού και τα παράγωγα της τομάτας. Επίσης την άμεση κατάκλιση μετά το φαγητό και να μην παίρνει τα φάρμακά του με πολύ νερό. Βεβαίως, συνίσταται η μείωση του βάρους του ατόμου.  Τα φάρμακα που μειώνουν τα συμπτώματα είναι κάποια αντιόξινα, οι ανταγωνιστές των Η2 υποδοχέων της ισταμίνης, οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων και οι λεγόμενοι “προκινητικοί παράγοντες”.   Μπορεί να γίνει και χειρουργική επέμβαση αν ο γιατρός την κρίνει απαραίτητη. Η επέμβαση αυτή λέγεται “θολοπλαστική” και γίνεται λαπαροσκοπικά. Η επάνοδος στην εργασία του ασθενούς είναι 1-2 εβδομάδες και για κάποιο χρόνο θα πρέπει να κάνουν μια ειδική δίαιτα και να μην σηκώνουν βάρος. Η επιτυχία της επέμβασης φτάνει το 90%.   Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν θετική ανταπόκριση στην αλλαγή του τρόπου ζωής και τα φάρμακα. Ωστόσο, μερικοί ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να ακολουθούν την φαρμακευτική αγωγή μέχρι και εφ’ όρου ζωής με σκοπό τον έλεγχο των συμπτωμάτων.  Ωστόσο, δεν υπάρχει χειρουργική επέμβαση χωρίς την πιθανότητα κάποιας επιπλοκής, έστω κι αν αυτή είναι μικρή. Η θολοπλαστική, ως επιπλοκές μπορεί να παρουσιάσει:  Τον οισοφάγο Barrett, βρογχόσπασμο, κάποια χρόνια πνευμονική νόσο-άσθμα, έλκος του οισοφάγου και οισοφαγίτιδα.   Επιμέλεια άρθρου Δημήτριος Κρυπωτός Παθολόγος – Ιατρός