Βρεφική ηλικία και διατροφή

Οι διατροφικές ανάγκες των μωρών στην βρεφική ηλικία είναι σημαντικές για τον ρυθμό της ανάπτυξής τους, την φυσική τους δραστηριότητα και τις μεταβολικές τους ανάγκες.   Με τον έλεγχο του ύψους και του βάρους ενός μωρού μπορούμε να υπολογίζουμε αν η ενεργειακή τους πρόσληψη είναι “επαρκής”. Φυσικά σε αυτό βοηθούν και οι ανάλογες καμπύλες ανάπτυξης. Το πρώτο εξάμηνο η ανάπτυξη του μωρού είναι ταχύτερη και βαίνει σταδιακά μειούμενη κατά του δεύτερο εξάμηνο. Έτσι, αυτές οι περίοδοι έχουν διαφορετικές προσλήψεις θρεπτικών συστατικών και κατά συνέπεια και ενέργειας.   Η πρωτεΐνη του μητρικού γάλακτος έχει 100% αποτελεσματικότητα και οι συστάσεις για την πρόσληψη των πρωτεϊνών βασίζονται ακριβώς σε αυτό και είναι 2,2 gr/kg για βρέφη από 0 έως και 6 μηνών και 1,6 gr/kg για βρέφη από 6 έως 12 μηνών. Την εποχή που τα παιδιά αναπτύσσονται γρήγορα, οι ανάγκες τους σε πρωτεΐνες για κάθε κιλό (βάρους) είναι μεγαλύτερες σε σχέση με των παιδιών ή των ενηλίκων.   Μια συμπυκνωμένη μορφή ενέργειας είναι και το λίπος, το οποίο είναι το 50% της ενέργειας που “χαλάει” ένα μωρό. Η κατ’ ελάχιστον συστηνώμενη κατανάλωση λίπους είναι 3,8 gr./100 cal και η μέγιστη είναι 6 gr./100 cal.   Το 50% περίπου της ολικής ενέργειας των μωρών θα πρέπει να λαμβάνεται από υδατάνθρακες. Τόσο το μητρικό γάλα, όσο και τα γάλατα του εμπορίου, καλύπτουν αυτή την ανάγκη.   Το πόσο νερό θα πιούν τα μωρά εξαρτάται από τα υγρά που χάνουν, π.χ. μέσω του ιδρώτα και των ούρων. Επίσης, πρέπει να πίνουν λίγο περισσότερο γιατί είναι σημαντικό για την ανάπτυξή τους. Όταν αρχίσει την στερεά τροφή έχει ανάγκη από περισσότερο νερό.   Ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη είναι και η σωστή πρόσληψη βιταμινών που καλύπτονται σε μεγάλο βαθμό είτε από το μητρικό γάλα ή από τα ειδικά γάλατα του εμπορίου. Οι βιταμίνες Κ και D παρουσιάζουν μια “ιδιαιτερότητα”.   Η βιταμίνη Κ είναι πολύ σημαντική για την πήξη του αίματος. Αν το μωρό μόνο θηλάζει δεν παίρνει αρκετή βιταμίνη Κ γιατί η ποσότητά της στο μητρικό γάλα δεν είναι αρκετή, κυρίως τις πρώτες μέρες. Οι περισσότερες χώρες κάνουν στα μωρά μια εφ’ άπαξ ενέσιμη δόση βιταμίνης Κ.   Ο θηλασμός δεν μπορεί να δώσει στο μωρό όλη την βιταμίνη D που έχει ανάγκη. Κατά συνέπεια πρέπει να τα εκθέτουμε στον ήλιο, ελεγχόμενα αφού στο δέρμα υπάρχει μια αδρανής μορφή της βιταμίνης που ενεργοποιείται όταν είμαστε έξω, στον ήλιο.   Τις πολύ μεγάλες ανάγκες των βρεφών για μέταλλα και ιχνοστοιχεία τις παρέχει το μητρικό γάλα. Φυσικά, οι ανάγκες τους εξαρτώνται από τον ρυθμό ανάπτυξής τους, τον ρυθμό ανάπτυξης των οστών κλπ.   Το μητρικό γάλα θεωρείται η καλύτερη βρεφική τροφή αφού περιέχει τα ίδια συστατικά με το αγελαδινό, με διαφορετική αναλογία. Τα βρεφικά γάλατα του εμπορίου, στην εποχή μας, παρέχουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.   Το διατροφικό ωράριο ορίζεται από το ίδιο το παιδί και ξεκινάει από τις 2-3 ώρες και φτάνει στους 2-4 μήνες με την ωρίμανση του μωρού να είναι σε επίπεδο που μπορούμε να “αφήσουμε” το νυχτερινό γεύμα.   Ο βαθμός σωματικής και ψυχοκινητικής ανάπτυξης του μωρού καθορίζει το πότε θα βάλουμε καινούριες τροφές στο διαιτολόγιό του.   Μετά τους 6 μήνες 2-3 γεύματα θα πρέπει να τα τρώει με το κουτάλι και το γάλα να το πίνει το πρωΐ και το βράδυ πριν κοιμηθεί, ενώ μετά το 9μηνο μπορεί να τρώει 3 γεύματα ημερησίως. Μέχρι να κλείσει χρόνο το παιδί, πρέπει να τρώει από όλα, εκτός από ξηρούς καρπούς και πικάντικα τρόφιμα.   Χαλιμούρδα Ιωάννα Διαιτολόγος - Διατροφολόγος ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης