Βιταμίνες και Body Building

Η συμμετοχή των βιταμινών κατά την διάρκεια διαφόρων βιοχημικών αντιδράσεων και διεργασιών είναι ως συνένζυμα. Ιδιαίτερα στο bodybuilding είναι αδύνατο να βρεις κάποιον αθλητή που να μην παίρνει συμπληρώματα και κάποιο από αυτά να μην είναι βιταμίνες, με τις σημαντικότερες να είναι αυτές του συμπλέγματος Β.   Οι λόγοι που οι αθλητές χρειάζονται περισσότερες βιταμίνες από τον μέσο άνθρωπο, είναι:  

• Ότι έχουν μεγαλύτερες ενεργειακές ανάγκες, αφού τους είναι απαραίτητες για να εξασφαλίσουν την καλύτερη διάσπαση των συστατικών της τροφής και την ακόμα περισσότερη απελευθέρωση ενέργειας ως ΑΤΡ.

 

• Οι μέγιστες δυνατές ωφέλειες από την προπόνηση ή τον αγώνα και η όσο το δυνατό ταχύτερη ανάκτηση δυνάμεων. Αυτό επιτυγχάνεται με την πρόσληψη της απαραίτητης ποσότητας βιταμινών.

  Κυκλοφορούν δυο ειδών βιταμίνες στην αγορά και είναι:  

• Αυτές που προέρχονται από τεχνητές πηγές, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν κατασκευαστεί από διάφορα στοιχεία ή χημικές ενώσεις. Γενικά δηλώνει κάτι το φαρμακευτικό.

 

• Αυτές που προέρχονται από φυσικές πηγές. Προέρχονται από τις τροφές που περιέχουν τις βιταμίνες αυτές. Τα συμπληρώματα από φυσικές πηγές θεωρείται ότι αξιοποιούνται καλύτερα και είναι πιο αποτελεσματικά.

  Δεν έχει διαπιστωθεί από καμία έρευνα ότι η επιπλέον χορήγηση βιταμίνης Α βοηθάει στην μυϊκή ανάπτυξη.   Η έλλειψη θειαμίνης (Β1) προκαλεί συσσώρευση γαλακτικού και πυροσταφυλικού οξέος που έχει ως επακόλουθο την μείωση της μυϊκής δραστηριότητας. Σύμφωνα με ερευνητές η έλλειψη βιταμινών του συμπλέγματος Β προκαλεί δραματική μείωση των επιδόσεων του ατόμου, η οποία αναστρέφεται αν του χορηγηθούν συμπληρώματα του συμπλέγματος Β.   Η συμπληρωματική χορήγηση ριβοφλαβίνης (Β2) δεν έχει κανένα νόημα σε όσους καταναλώνουν καθημερινά γαλακτοκομικά, ξηρούς καρπούς και κάποια ποσότητα ζωϊκών τροφών. Πάντως, αν γυμνάζεται κάποιος που ακλουθεί την αυστηρή χορτοφαγία, υπάρχει μια πιθανότητα να χρειαστεί συμπληρωματική χορήγηση ριβοφλαβίνης.   Η επίμονη προπόνηση αυξάνει τις ανάγκες σε νιασίνη (Β3), αλλά η χορήγηση 150 γραμμαρίων την ημέρα καλύπτει τις ανάγκες του σώματος στην βιταμίνη Β3.   Η βιταμίνη Β5 ή αλλιώς παντοθενικό οξύ κρατάει την γλυκόζη του αίματος σε ψηλά επίπεδα, βοηθάει στην ελάττωση των πόνων στα οστά και προφυλάσσει τον οργανισμό από μολύνσεις. Γι’ αυτό και την περίοδο πριν τον αγώνα, όσοι κάνουν σκληρή γυμναστική, παίρνουν σχετικά μεγαλύτερες δόσεις από τις καθημερινές ανάγκες σε βιταμίνη Β5.   Οι ημερήσιες ανάγκες σε βιταμίνη Β6 δεν υπερβαίνουν τα 6-8 mg. Πολλοί διαιτολόγοι λένε ότι οι αθλητές χρειάζεται να παίρνουν λίγη περισσότερη, πράγμα που ισχύει κυρίως για τις γυναίκες οι οποίες κατά την διάρκεια της περιόδου τους, έχουν την τάση να κάνουν κατακράτηση υγρών. Η βιταμίνη Β6 μπορεί να βοηθήσει ως διουρητικό χωρίς παρενέργειες τόσο στις αθλήτριες, όσο και τους αθλητές που χρησιμοποιούν στεροειδή. Κάνει πιο γρήγορη την αποκατάσταση μετά από τις σκληρές προπονήσεις, αφού ρυθμίζει την ποσότητα του μαγνησίου τόσο στους ιστούς όσο και το αίμα, βοηθάει σε πολλές ενζυμικές αντιδράσεις και ενεργεί ως ελαφρύ διουρητικό προσφέροντας ανακούφιση από οιδήματα και μυϊκό “πιάσιμο”. Συμπληρωματική χορήγηση μπορεί να γίνει:  

• Σε δίαιτες με σκοπό το αδυνάτισμα.

 

• Σε αθλήτριες που παίρνουν αντισυλληπτικά και

 

• Σε μια περίοδο αγωνιστικού άγχους.

  Ειδικά οι αθλητές του bodybuilding παίρνουν μεγαλύτερη δόση εξ’ αιτίας της μεγαλύτερης κατανάλωσης πρωτεϊνών.   Η βιταμίνη Β12 θεωρείται από τους διαιτολόγους ως η βιταμίνη της κατάχρησης και γι’ αυτό αρκετοί αθλητές την λαμβάνουν σαν συμπλήρωμα χωρίς ουσιαστικά να χρειάζεται. Η πιθανότητα να εμφανιστεί ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 είναι σε παθολογικές καταστάσεις ή αν ο αθλητής είναι αποκλειστικά “φυτοφάγος”. Η συμπληρωματική της χορήγηση είναι αρκετά διαδεδομένη αφού, όπως πιστεύουν, αυξάνει την ενέργεια, προφυλάσσει το συκώτι και αυξάνει την όρεξη πράγμα το οποίο δεν έχει αποδειχτεί από καμία έρευνα.   Μια αρκετά αποδεκτή τακτική κατά την διάρκεια του χειμώνα είναι η χορήγηση βιταμίνης C σε όλους τους σκληρά προπονούμενους. Βοηθάει στην απομάκρυνση του γαλακτικού οξέος που μαζεύεται κατά την προπόνηση. Μελέτες έδειξαν ότι η χορήγησή της ως συμπλήρωμα βοηθάει την απόδοση των αθλητών και την ταχύτερη αποκατάσταση.   Αν και η χορήγηση βιταμίνης D σαν συμπλήρωμα δεν προσφέρει αλλαγές στην απόδοση της κάθε μέρας, βοηθάει στην εμφάνιση και την εξέλιξη της αρθρίτιδας, νόσου αρκετά διαδεδομένης μεταξύ των bodybuilders.   Η βιταμίνη Ε μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις των αθλητών, βοηθώντας τους να κάνουν καλύτερες καύσεις. Αναφέρουμε εδώ ότι διάφορες μελέτες που έγιναν σε αθλητές δρόμων αντοχής έχουν αντικρουόμενα αποτελέσματα. Οι ασφαλείς δόσεις για τους αθλητές κυμαίνονται μεταξύ 200-600 I.U. την ημέρα, ενώ η προτεινόμενη δόση για τους bodybuilders ανέρχεται στα 1200-1500 I.U. την ημέρα με προτεινόμενη μορφή χρήσης την d-άλφα-τοκοφερόλη η οποία είναι βιολογικά πιο ενεργή.   Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η χορήγηση βιταμίνης Κ μπορεί να βοηθήσει τους bodybuilders.   Το συνένζυμο Q10 θεωρείται υπεύθυνο τόσο για την κυτταρική αναπνοή, όσο και για ένα φάσμα βιοχημικών αντιδράσεων που δεν μπορούν να γίνουν χωρίς αυτό. Η συμπληρωματική χορήγησή του σε άτομα που πάσχουν από έλλειψη του συνένζυμου Q10, βοηθάει στην ταχύτερη απώλεια βάρους, πράγμα πολύ σημαντικό για τους bodybuilders κατά την περίοδο της γράμμωσης.   Σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανωμαλία, αφού η περισσότερη ποσότητά του, εδράζεται εκεί.       Νίκος Στρατίκης Personal Trainer (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) Ιδιοκτήτης γυμναστηρίου "STUDIO PERSONAL TRAINING"