Κάθε τρίχα εµφανίζει δυο τµήµατα : ένα ελεύθερο µέρος που εξέχει πάνω στην επιφάνεια του δέρµατος και ονοµάζεται στέλεχος ή κορµός και ένα βυθισµένο µέσα στο δέρµα που ονοµάζεται ρίζα.
Το στέλεχος της τρίχας εκτείνεται από το σηµείο εκβολής του σµηγµατογόνου αδέναµέχρι της απολήξεως του ελεύθερου άκρου. Η ρίζα απολήγει σε µια κωνοειδή διόγκωση, που λέγεται βολβός της τρίχας, στην κοιλότητα της οποίας εισχωρεί προεκβολή του χορίου, η θηλή της τρίχας. Μέσα στην θηλή υπάρχουν αγγεία και νεύρα όπως ακριβώς στις θηλές του δέρµατος. Ο βολβός της τρίχας χρησιµεύει στην διάπλαση και αύξηση της τρίχας. Η ρίζα των
µακρών τριχών φτάνει µέχρι το υπόδερµα ενώ του χνουδιού µέχρι το χόριο.
Ιστολογική υφή της τρίχας
- Η τρίχα αποτελείται από µέσα προς τα έξω από τρεις στιβάδες : 1. τον µυελό ή µυελώδη ουσία 2 τον φλοιό ή φλοιώδη ουσία 3 το περιτρίχιο
- Ο µυελός ή µυελώδης ουσία (medulla) αποτελείται από δυο στίχους κυβο-ειδών κερατινοποιηµένων απύρηνων κυττάρων µε µεγάλα κενοτόπια, µεταξύ των οποίων υπάρχουν φυσαλίδες αέρα. Τα κύτταρα αυτά παράγονται από τα κύτταρα της κεντρικής περιοχής της ρίζας, στην κορυφή της θηλής. Στο στέλεχος, µεταξύ των κυττάρων υπάρχουν φυσαλίδες αέρα ενώ στον βολβό, αντί για φυσαλίδες, υπάρχουν σταγονίδια ελαιοειδίνης.
, Γενικά, η µυελώδης ουσία δεν υπάρχει σε όλες τις τρίχες. Για παράδειγµα λείπει από το χνούδι ενώ µπορεί να µην υπάρχει σε κάποια τµήµατα άλλων φυσιολογικών τριχών, όπως στις βραχείες τρίχες που υπάρχει στον βολβό και ενίοτε στο στέλεχος αλλά λείπει από την κορυφή τους.
- Ο φλοιός ή φλοιώδης ουσία (cortex) είναι η κυριότερη στιβάδα της τρίχας και αποτελείται από αρκετούς στίχους ατρακτοειδών και αποπλατισµένων κυττάρων µε εκφυλισµένους πυρήνες τα οποία κατά την κερατινοποίηση τους επιµηκύνονται πάρα πολύ. Παρόλα αυτά κοντά στον βολβό, τα κύτταρα είναι σχεδόν ωοειδή ή υποστρόγγυλα µε κανονικό σφαιρικό πυρήνα. Τα κύτταρα της στιβάδας αυτής είναι τοποθετηµένα παράλληλα προς την φορά της τρίχας, το ένα πάνω στο άλλο.
Στο πρωτόπλασµα των κυττάρων του φλοιού βρίσκεται η µελανίνη, και συγκεκριµένα η σκληρή µελανίνη, διαλυµένη ή σε µορφή κόκκων που παράγεται από τους µελανοβλάστες του βολβού της τρίχας. Στη χρωστική αυτή ουσία οφείλεται και η χροιά της τρίχας.
- Το περιτρίχιο ή επιδερµίδα της τρίχας απαρτίζεται από ένα στίχο κερατινο- ποιηµένων πλακωδών κυττάρων, απύρηνων ( εκτός από το πλησιέστερο τµήµα προς τον βολβό της ρίζας της τρίχας ) και διαφανών που αλληλοκαλύπτονται, όπως τα κεραµίδια µιας στέγης, στρέφοντας τα ελεύθερα χείλη τους προς την κατεύθυνση της επιφάνειας του δέρµατος. Τα κύτταρα του περιτρίχιου καλύπτουν ολόκληρη την τρίχα από κάτω προς τα πάνω και είναι η κυτταρική σειρά που διαφοροποιείται τελευταία στο τριχοθυλάκιο.
Θύλακας της τρίχας
Οι τρίχες είναι ελαστικά κεράτινα νηµάτια µε επιδερµική προέλευση, κρυµµένα µερικώς σε βαθείς σωληνοειδείς καταδύσεις της επιδερµίδας, οι οποίες βυθίζονται λιγότερο ή περισσότερο µέσα στο χόριο ή στον υποδόριο ιστό και λέγονται θύλακοι των τριχών.
Στον θύλακα της τρίχας προσαρτώνται κυρίως δυο όργανα, ο ορθωτήρας µυς της τρίχας και ο σµηγµατογόνος αδένας. Το σύστηµα αυτό αποτελεί τον τριχοσµηγµατογόνο θύλακα. Ο θύλακας της τρίχας περιβάλλει ελιτροειδώς τη ρίζα της τρίχας και απαρτίζεται από τον επιθηλιακό θύλακα, που αποτελεί συνέχεια της επιδερµίδας, και τον ινώδη θύλακα ,που αποτελεί την εξωτερική µοίρα του θύλακα της τρίχας και προέρχεται από το χόριο. Στον επιθηλιακό θύλακα εκβάλουν οι σµηγµατογόνοι και όπου υπάρχουν οι αποκρινείς ιδρωτοποιοί αδένες.
Ορθωτήρας µυς της τρίχας
Αποτελείται από ταινιοειδείς δεσµίδες λείων µυϊκών ινών οι οποίες φέρονται λοξά από τις θηλές του χορίου του δέρµατος στον ινώδη θύλακα της τρίχας. Στην γωνία που σχηµατίζει µε την τρίχα βρίσκεται ο σµηγµατογόνος αδένας. Ο ορθωτήρας µυς νευρούται από το συµπαθητικό και όταν συσπάται:
- προκαλεί την ορθοτριχία ( χήνειο δέρµα)
- υποβοηθάτε η εκκένωση του εκκρίµατος των σµηγµατογόνων αδένων
- έχουµε τη ρύθµιση της διαπνοής του δέρµατος µε την σύγκλιση των ιδρωτοποιών αδένων
Οι ορθωτήρες µύες δεν υπάρχουν στους θύλακες των τριχών του µετώπου, του χνουδιού ,του γενιού ,των φρυδιών ,των βλεφαρίδων ,της µύτης ,των χειλιών.
Αγγεία της τριχοσµηγµατογόνου µονάδας
Η αιµάτωση του δέρµατος γίνεται από δυο αγγειακά πλέγµατα παράλληλα προς την επιδερµίδα. Το ένα αγγειακό πλέγµα ονοµάζεται εν τω βάθη αγγειακό δίκτυο και βρίσκεται στα κατώτερα στρώµατα του χορίου, του υποδέρµατος και στα όρια του δέρµατος. Το άλλο ονοµάζεται επιπολής αγγειακό δίκτυο και βρίσκεται κάτω από την θηλώδη µοίρα του χορίου. Από το εν τω βάθη αγγειακό δίκτυο ξεκινούν κλάδοι που καταλήγουν στο επιπολής αγγειακό δίκτυο περνώντας κάθετα από το χόριο. Οι κλάδοι αυτοί έχουν παράπλευρους κλάδους που καταλήγουν στην τριχοσµηγµατογόνο µονάδα και τους ιδρωτοποιούς αδένες.
. Νεύρα της τρίχας
Γύρω από την τρίχα καταλήγουν εµµύελες και αµύελες νευρικές ίνες οι οποίες εισχωρούν µέχρι τον εξωτερικό κολεό του επιθηλιακού θύλακα της τρίχας. Ιδιαίτερη σηµασία έχουν οι λεγόµενοι στέφανοι που θεωρούνται υποδοχείς των ερεθισµάτων της πίεσης του δέρµατος.
Εµβρυολογία της τρίχας
Η τρίχα είναι ένα κυτταρικό οζίδιο το οποίο σχηµατίζεται από την βλαστική ή βασική στιβάδα του εξωδέρµατος και βυθίζεται στο χόριο. Γύρω από τον πρώτο γόνο της τρίχας αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται τα συνδετικά κύτταρα όπου σχηµατίζουν ένα σύµπλεγµα, το συνδετικό οζίδιο, µε σχηµατισµό γύρω από αυτό αγγείων και νεύρων.
Τα επιθηλιακά κύτταρα εξελίσσονται και περιβάλλουν τον συνδετικό ιστό σαν καλύπτρα σχηµατίζοντας έτσι την θηλή. Έπειτα τα επιθηλιακά κύτταρα επιστρώνουν την θηλή ενώ συνεχίζουν να εξελίσσονται περαιτέρω παθαίνοντας πρόωρη κερατινοποίηση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσµα να σχηµατίζουν µια κωνική µάζα, τον πρωτογενή τριχαίο κώνο. Τα κεντρικά κύτταρα υφίστανται ένα είδος λιπώδους εκφύλισης µε αποτέλεσµα να διαµορφώνεται από την επιδερµίδα, µπροστά και γύρω από τον πρωτογενή τριχαίο κώνο, ένας σωλήνας τα τοιχώµατα του οποίου µέσα από ορισµένες διαδοχικές µεταβολές σχηµατίζουν την ρίζα της τρίχας.
Επιμέλεια άρθρου
Ζάρπα Ευαγγελία
Πτυχ. Αισθητικής – Κοσμητολογίας
Καθηγήτρια Αισθητικής – Εισηγήτρια Σεμιναρίων
Εύη Ζάρπα
Αξιολογήστε το Άρθρο