Αιθέρια έλαια ιστορική αναδρομή

Ο άνθρωπος ανακάλυψε τις ιδιότητες των φυτών από πολύ νωρίς. Χρήση αρωµατικών και αιθέριων ελαίων συναντάµε σε διάφορους πολιτισµούς ανά τους αιώνες, όµως η γνώση της δύναµης των θεραπευτικών βοτάνων ήρθε από την Ανατολή και από τον πολιτιστικό χώρο της Μεσογείου. Η    ιστορία    της αρωµατοθεραπείας  αρχίζει  από  τις προϊστορικές  εποχές,  όπως µαρτυρούν  οι  αποστακτήρες,  τα  µυροδοχεία και άλλα  σκεύη αρωµατικής χρήσης που έχουν έρθειστο φως κατά καιρούς µε τις ανασκαφές. Οι αρωµατικές ουσίες θεωρούνταν τα πιο ιερά και ακριβά αγαθά.Οι ιερείς χρησιµοποίησαν λιβάνι,  φυτά, λουλούδια, βαλσαµικά ξύλα και ρητίνες στις θρησκευτικές τελετές, όµως η ευρεία    χρήση    αρωµατικών  στοιχείων πραγµατοποιήθηκε για θυσίες στους Θεούς. Οι Εβραίοι απολύµαιναν ρούχα και σεντόνια µε την καύση αρωµατικών    ελαίων,    και    ακόµη    κρεµούσαν    στις    σκηνές    τους αρωµατικά φρέσκα βότανα για να ρυθµίζουν τη θερµοκρασία του χώρου, αλλά και για να απολυµαίνουν τον αέρα. Οι Ασσύριοι και οι Βαβυλώνιοι φρόντιζαν το πρόσωπο και το σώµα    τους    τρίβοντας    φυτικά    εκχυλίσµατα    φυτών,    όπως  δεντρολίβανου,    κέδρου,    κυπαρισσιού,    αναµειγµένα    µε    νερό, πετυχαίνοντας έτσι µια πολύ ευχάριστη µυρωδιά. Στην Ινδία, ακόµη και σήµερα χρησιµοποιούνται οι ιδιότητες των    αρωµάτων    στην    παραδοσιακή    ολιστική    Ιατρική    για    τη θεραπεία παθήσεων ή τη γενική αναζωογόνηση. Οι αρχαίοι Κινέζοι ήταν αρκετά εξοικειωµένοι µε τα µυστικά της αρωµατοθεραπείας, και όπως φαίνεται ήταν οι πρώτοι που µελέτησαν τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών γύρω στα 4.500 π.Χ. και ήδη από το 3.000 π.Χ. συνόδευαν τις παραδοσιακές θεραπείες του βελονισµού και του µασάζ µε τη χρήση αρωµάτων. Οι Αιγύπτιοι, όµως, ήταν οι πρώτοι που κατέγραψαν σε πάπυρους τις τεχνικές χρησιµοποίησης της αρωµατοθεραπείας για θεραπευτικούς σκοπούς και τις ιδιότητες των αρωµατικών φυτών, καθώς ανακάλυψαν µεθόδους απόσταξης των ελαίων από τα φυτά για να τα χρησιµοποιήσουν σε αρώµατα, στην µαγειρική, για την παρασκευή αλοιφών και για την ταρίχευση διάφορων ζώων, των νεκρών, αλλά και των ίδιων των Φαραώ. Εξάλλου ο πολιτισµός τους είναι γνωστός για τους βοτανικούς κήπους στους οποίους καλλιεργούσαν σπάνια φυτά προερχόµενα από την Ασία, τις Ινδίες και  την Αραβία.  Τα  αρωµατικά  έλαια  τους συνόδευαν από  την  κούνια    µέχρι  τη  σαρκοφάγο.    Στον  αιγυπτιακό  πάπυρο  Ebers αναφέρονται εκατό διαφορετικά φυτά. Αναφορές στην αρωµατοθεραπεία συναντάµε και στη Βίβλο. Οι γνώσεις αυτές πέρασαν αργότερα στους Έλληνες και στη συνέχεια  στους    Ρωµαίους.Οι  Αρχαίοι  Έλληνες  γιατροί είχαν ασχοληθεί διεξοδικά µε τις θεραπευτικές ιδιότητες των αιθέριων ελαίων. Σ’ αυτούς αποδίδεται η βελτίωση της αρωµατοθεραπείας επιστηµονικά, µε κορυφαία την ίδρυση της περίφηµης Ιατρικής Σχολής  στην  Κω  από  τον  Ιπποκράτη,  ο  οποίος  θεωρείται  ο πατέρας    της     Ιατρικής.    Ο    Γαληνός,τον  2ο    αιώνα    µ.Χ.,ήταν προσωπικός    γιατρός    των    Ρωµαίων     αυτοκρατόρων, φανατικός χρήστης της αρωµατοθεραπείας και κατείχε το καταπληκτικό ρεκόρ να µην πεθαίνει ούτε ένας τραυµατίας µονοµάχος. Γύρω στον 8ο αιώνα µ.Χ. οι Άραβες βελτίωσαν σηµαντικά τις μεθόδους λήψης των αιθέριων ελαίων και έφτιαξαν καινούρια ελιξίρια και φάρµακα. Τον 13ο  αιώνα στην Αγγλία γράφεται κείµενο για τη χρήση των αιθέριων ελαίων. Τότε παρατηρείται µεγάλη αύξηση τόσο στην παραγωγή αρωµατικών ελαίων όσο και στην εφαρµογή τους σε διάφορες    µορφές    θεραπείας.    Την    εποχή    εκείνη    τα    γάντια αρωµατίζονταν µε αιθέρια έλαια. Κατά  τα  σκοτεινά  χρόνια  του  Μεσαίωνα  αυτή  η  αρχαία τεχνική    της    αρωµατοθεραπείας    εγκαταλείφθηκε,    ωστόσο    σε επιδηµίες λοιµωδών νόσων, π.χ. χολέρα, πανώλη, παρατηρήθηκε ότι  οι παραγωγοί αιθέριων ελαίων δεν προσβάλλονταν από  τα νοσήµατα αυτά, γεγονός που καθιστά προφανείς τις αντισηπτικές ιδιότητες των αιθέριων ελαίων. Κατά την Αναγέννηση, λόγω των συνθετικών φαρµάκων που άρχισαν να φτιάχνονται, η αρωµατοθεραπεία ξεχάστηκε. Τον 19ο αιώνα, µε την ανάπτυξη της επιστήµης της Χηµείας, διευρύνεται    η    παραγωγή    χηµικών παρασκευασµάτων, αποµιµήσεων     αιθέριων     ελαίων,     µε    πολύ    χαµηλότερο    κόστος παραγωγής,      αλλά    χωρίς    θεραπευτικές    ιδιότητες.    Η αρωµατοθεραπεία εκτοπίστηκε εντελώς. Τον    20ο    αιώνα,    όµως,    εµφανίζονται    οι    ανεπιθύµητες παρενέργειες και οι αντενδείξεις των συνθετικών φαρµάκων, ώστε το    ενδιαφέρον    για    τα    φυσικά    προϊόντα    και    τις    εναλλακτικές θεραπείες ανανεώνεται. Τη    δεκαετία    του    1920,    ο    όρος        «αρωµατοθεραπεία» χρησιµοποιήθηκε    για    πρώτη    φορά     από    τον    Γάλλο    χηµικό    - φαρµακοποιό Rene Gattefosse, ο οποίος ερεύνησε τις ιατρικές και θεραπευτικές ιδιότητες των αιθέριων ελαίων και έγραψε το πρώτο σύγχρονο  βιβλίο  αρωµατοθεραπείας.  Ο  Gattefosse  ανακάλυψε  τυχαία ένα φάρµακο για εγκαύµατα.    Εκτελώντας κάποιο πείραµα µε καλλυντικά έκαψε το χέρι του και αµέσως το βούτηξε σε ένα δοχείο µε αγνό αιθέριο έλαιο λεβάντας που είχε στο εργαστήριό του. Σε µερικές ώρες το έγκαυµα είχε επουλωθεί χωρίς να αφήσει κανένα σηµάδι. Στη συνέχεια, ανακάλυψε τις ιδιότητες διάφορων ελαίων να επιταχύνουν θεαµατικά τη θεραπευτική διαδικασία και έτσι ασχολήθηκε µε σοβαρές περιπτώσεις εγκαυµάτων, ειδικά µε τους τραυµατίες του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου, ενώ παράλληλα κατασκεύαζε ένα ευρύ φάσµα θεραπευτικών ελαίων, πολλά από τα οποία είναι γνωστά µέχρι και σήµερα. Ο Γάλλος γιατρός Dr Jean Valnet πειραµατίστηκε επίσης µε αιθέρια έλαια, θεραπεύοντας έτσι πολλούς ασθενείς του, καθώς προσέφερε    ανακούφιση    από    τα        συµπτώµατα    διαφόρων ψυχολογικών        και    συναισθηµατικών    ασθενειών.    Συνήθιζε    να χρησιµοποιεί αιθέρια έλαια σε κοµπρέσες, επειδή µε αυτόν τον τρόπο απορροφώνται πιο γρήγορα. Το 1940 η βιοχηµικός Marguerite Maury πειραµατίστηκε µε την ολιστική χρήση των αιθέριων ελαίων, δηλαδή µε µεθόδους που αφορούν την υγεία ολόκληρου του σώµατος. Ανέπτυξε µια τεχνική για τη θεραπεία ατόµων µε ψυχικές και σωµατικές ανισορροπίες και έθεσε τις βάσεις για το µασάζ αρωµατοθεραπείας και τις σύγχρονες θεραπείες οµορφιάς του δέρµατος. Εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, όπου ίδρυσε µια κλινική αρωµατοθεραπείας και δίδαξε σε πολλούς αισθητικούς. Ο 21ος αιώνας χαρακτηρίζεται ως ο αιώνας της υγείας και της ευεξίας, καθώς παρατηρείται µια γενική στροφή προς το φυσικό τρόπο ζωής και τις εναλλακτικές µεθόδους θεραπείας, κάτι που ευνοεί    την    καλύτερη    ποιότητα    ζωής.    Εµφανίζεται    λοιπόν επιβεβληµένη η ανάγκη χρησιµοποίησης της αρωµατοθεραπείας στον τοµέα της αισθητικής.   Ζάρπα Μαρία Ειδικός Εφαρμογών  Αισθητικής