Αιθέρια έλαια Ιδιότητες

Τα αιθέρια έλαια είναι οργανικές ενώσεις, µίγµατα κατά κύριο λόγο πτητικών αρωµατικών εστέρων ή αιθέρων, που περιέχονται σε  διάφορα    µέρη  των  φυτών (καρπούς,    φύλλα,    ρίζες,    άνθη, φλοιούς, κουκούτσια, ρετσίνι), από τα οποία παραλαµβάνονται µε πίεση, έκθλιψη, εκχύλιση ή απόσταξη µε υδρατµούς (λιπόφιλες ουσίες). Από κάθε φυτό, βότανο ή δέντρο µπορεί να προκύψει µια ποικιλία αιθέριων ελαίων. Χρησιµοποιούνται ιδιαίτερα    στην αρωµατοθεραπεία, απορροφώνται πολύ εύκολα από το δέρµα και έχουν ειδικές θεραπευτικές  ιδιότητες.  Λόγω  της µεγάλης συγκέντρωσής τους, δεν χρησιµοποιούνται ποτέ αυτούσια, αλλά διαλυµένα σε κάποιο λάδι.    Προτιµώνται  τα    φυτικά    λάδια,      διότι    απορροφώνται    πιο γρήγορα από το δέρµα και επιτυγχάνουν καλύτερες συνθήκες επάλειψης του αιθέριου ελαίου.   Τα αιθέρια έλαια είναι κυρίως άχρωµα, αλλά µπορεί να είναι υποκίτρινα, πράσινα ή κυανά, και η οσµή τους είναι συνισταµένη όλων των συστατικών τους. Οι περίπλοκοι συνδυασµοί αυτών των συστατικών δίνουν τον τελικό τόνο της οσµής του κάθε φυτού και τη µεγαλύτερη ωφέλεια στον ανθρώπινο οργανισµό. Η    βιοσύνθεση    και    ο    ακριβής    µηχανισµός    δράσης    των αιθέριων ελαίων δεν είναι ακόµη τελείως γνωστά. Τα αιθέρια έλαια βρίσκονται µέσα σε ειδικούς αδένες έκκρισης, οι οποίοι µπορεί να είναι εσωτερικοί ή εξωτερικοί. Η κατανοµή των αδένων αυτών στα φυτικά όργανα του κάθε φυτού είναι ακανόνιστη. Έχει παρατηρηθεί ότι    η    µεγαλύτερη    ποσότητα    αιθέριων    ελαίων    βρίσκεται    στα αυξητικά όργανα του φυτού και µάλιστα στα νέα φυτά. Η ποιότητα και η χηµική τους σύνθεση διαφέρει όχι µόνο από φυτό  σε  φυτό,  αλλά  και  ανάλογα  µε  το  στάδιο  ανάπτυξης του φυτού, το τµήµα του φυτού από το οποίο εξήχθησαν, την ώρα της ηµέρας, την εποχή του έτους και το κλίµα της χώρας στην οποία ευδοκιµεί ή καλλιεργείται  το φυτό. Για να διατηρήσουν τις καλλυντικές και θεραπευτικές τους ιδιότητες    πρέπει        να        είναι        100%    καθαρά,         ανόθευτα    και    να καλλιεργούνται    στις    ιδανικότερες    συνθήκες.        Επίσης        σηµαντικό ρόλο    έχουν    οι        συνθήκες    φύλαξής    τους,    επειδή    είναι    πολύ ευαίσθητα. Τα    αιθέρια    έλαια    διεγείρουν  τις    νευρικές    απολήξεις  του αισθητηρίου της όσφρησης και έτσι το ερέθισµα αυτό µεταφέρεται στο ανάλογο τµήµα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο µεταξύ άλλων και για τη ρύθµιση της συναισθηµατικής κατάστασης του ανθρώπου,    καθώς    και    την    παραγωγή    ορµονών.    Έτσι εναρµονίζουν το σώµα, την ψυχή και το πνεύµα, ενώ διευκολύνουν την αποτοξίνωση του οργανισµού.   Ιδιότητες αιθέριων  ελαίων Τα αιθέρια έλαια είναι οργανικές ενώσεις που περιέχουν διάφορες φυσικές ουσίες. Οι αλκοόλες, οι εστέρες, οι φαινόλες και οι αλδεϋδες είναι αυτές που χαρακτηρίζουν και εξασφαλίζουν τη θεραπευτική    τους    δύναµη.    Οι    αλκοόλες    είναι    εστέρες    της γλυκερίνης µε µονοκαρβονικά οξέα. Έχουν ήπιες θεραπευτικές ιδιότητες και η χρήση τους είναι ασφαλής. Οι κετόνες, οι φαινόλες και οι αλδεϋδες είναι πιο ισχυρές ενώσεις. Έλαια που περιέχουν µεγάλες συγκεντρώσεις αυτών των ενώσεων χρησιµοποιούνται σπάνια στην αρωµατοθεραπεία, επειδή µπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες εάν εφαρµοστούν µε λάθος τρόπο. Πολλές από τις χηµικές ουσίες που περιέχονται στα αιθέρια έλαια    πιστεύεται    ότι    παίζουν    ζωτικό    ρόλο    στην    πρόληψη παρενεργειών. Σε κάθε ένα αιθέριο έλαιο απαντώνται µέχρι και 200    διαφορετικές    χηµικές    ενώσεις.Οι ενώσεις αυτές κατηγοριοποιούνται  σε  δύο  οµάδες:  τις οξυγονούχες και  τις µη οξυγονούχες οργανικές ενώσεις. Τα αιθέρια έλαια είναι ελαφρά, διαυγή, µη λιπαρά, ελαιώδη, υγρά, εύφλεκτα και εξαιρετικά πτητικά σε κανονική θερµοκρασία, δηλαδή εξατµίζονται εύκολα. Σε αντίθεση µε τα λιπαρά λάδια, τα αιθέρια    έλαια    δεν    αφήνουν    κηλίδα    σε    διηθητικό    χαρτί. Χαρακτηρίζονται από υψηλό δείκτη διάθλασης και τα περισσότερα είναι οπτικά ενεργά µε στροφική ικανότητα, που αποτελεί συνήθως πολύτιµη    διαγνωστική    ιδιότητα.    Έχουν    µικρό    µοριακό    βάρος, ιδιότητα που τα καθιστά εύκολα διαπερατά από το δέρµα. Είναι αδιάλυτα στο νερό ή διαθλώνται ελάχιστα, ενώ είναι διαλυτά  στον  αιθέρα,  στον  πετρελαϊκό  αιθέρα,  στην  αλκοόλη, στους περισσότερους οργανικούς διαλύτες και στα λιπαρά οξέα. Είναι άχρωµα ως υποκίτρινα, ενώ ελάχιστα είναι φαιοκίτρινα ή κυανά. Κατά την παραµονή τους επί πολύ χρόνο σκουραίνουν, ρητινοποιούνται και αλλοιώνεται η οσµή τους. Αιτία αυτών των αλλαγών    είναι    οι    αυτοοξειδώσεις,    ο        πολυµερισµός    και    οι υδρολύσεις  των  εστέρων.    Τα    αιθέρια    έλαια  περιέχουν  συχνά στερεές ουσίες, οι οποίες αποτίθενται σε χαµηλές θερµοκρασίες υπό µορφή κρυστάλλων. Τα αιθέρια έλαια προσφέρουν µια µεγάλη ποικιλία ιδιοτήτων. Μπορούν    να        δρουν        ως        αντισηπτικά,    αντιβακτηριακά, αντιµικροβιακά,    αλλά    και    ως        αποτοξινωτικά,    διουρητικά, αναζωογονητικά, τονωτικά. Επίσης ως διεγερτικά της όρεξης, βοηθητικά της εµµήνου ρύσεως, καταπραϋντικά, εξισορροπιστικά.   Ζάρπα Μαρία Ειδικός Εφαρμογών  Αισθητικής